Even laat marketingmanager
François de Bie de koffiecapsule tussen zijn vingers draaien. Het lijkt zo’n eenvoudig plastic dingetje. Maar dit is bioplastic. Gemaakt uit melkzuur. Botschroeven,textiel en kinderzitjes: de rij toepassingen lijkt eindeloos. De bedenker ervan is Purac, een van de onderdelen van voedingsmiddelenconcern CSM.
„Vijf jaar geleden zette bijna iedereen nog koffie in een filter. Inmiddels hebben producenten apparaten ontwikkeld met capsules in plaats van koffiefilters. Consumenten zeggen nu: luister eens, wij willen al die capsules niet weggooien in de prullenbak, het moet afbreekbaar zijn.
Purac heeft een toepassing bedacht om die capsules van composteerbare kunststof te maken”, zegt De Bie.
Purac is een melkzuurdivisie die is voortgekomen uit de Centrale Suiker
Maatschappij (CSM). CSM groeide vanaf midden jaren zeventig uit tot
de grootste leverancier van bakkerijproducten. De bakkerijdivisie is
goed voor zo’n 85 procent van de omzet, maar groeit anno 2011 nauwelijks meer. Daarom investeert CSM de laatste jaren flink in de melkzuuractiviteiten. Purac heeft naar eigen zeggen een marktaandeel van 60 procent op de wereldwijde markt
voor melkzuur en afgeleiden. Concurrentie komt vooral uit het buitenland van bedrijven als NatureWorks LLC en Pyramid Bioplastics Guben.
Purac maakt lactiden, een tussen- product dat ruwe olie moet vervangen als grondstof voor plastic. Die lactiden worden gemaakt uit melk-
zuur, dat wordt gemaakt door de fermentatie van suikers uit tapiocawortels, suikerbieten en maïskorrels. Van lactide kan polymelkzuur (PLA) gemaakt worden, dat weer door fabrikanten wordt gebruikt voor de productie van speciale bioplastictoe passingen [zie kader]. „Door het bioplastic aan het eind van de levensduur onder gecontroleerde omstandigheden – bijvoorbeeld een hoge temperatuur – te composteren, is het volledig afbreekbaar”, stelt De Bie.
Het Gorinchemse Purac is verantwoordelijk voor de productie van melkzuur en de verwerking daarvan tot lactiden. Het melkzuur wordt gemaakt in fabrieken in Brazilië, de Verenigde Staten en Thailand. Het terrein in Gorinchem herbergt nog wel een productiebedrijf waar afgeleide producten van melkzuur worden geproduceerd. Daarnaast is er een laboratorium waar onderzoekers onder meer nadenken over nieuwe melkzuurtoepassingen.
De Bie stelde een lijst op met plastictoepassingen die consumenten geregeld gebruiken. Daarbij stuitte hij op de Nespressocapsules. „Op verschillende discussiefora werd mijn aanname bevestigd dat consumenten niet zijn gecharmeerd van het afval dat een koffiecapsulemachine achterlaat. Ik heb toen contact gezocht met onder meer het Italiaanse Illy (fabrikant koffiezetapparaten, red).”
Tijdens een eerste bezoek aan de Illy-fabriek bleek er inderdaad interesse te bestaan in capsules van composteerbaar plastic. „Tot op heden heeft Illy hier nog geen werkende oplossing voor gevonden. We onderzoeken nu samen de mogelijkheden.”
In tegenstelling tot andere thermoplastische materialen – materialen van kunststof die bij verhitting zacht worden – als Polypropeen (PP) en Polystyreen (PS) is polymelkzuur (PLA, naar het Engelse Polylactic acid) wel biologisch afbreekbaar.
„Bovendien wordt bij de productie van polymelkzuur zeven keer minder CO2 uitgestoten dan bij de productie van traditionele kunststof materialen”, stelt De Bie. „Het streven is dat in 2015 de uitstoot van broeikasgassen bij de productie van melkzuur is teruggebracht tot nul.”
Onderzoeker Gerrit Gobius du Sart werkt in een innovatieteam dat
verschillende toepassingen voor bio-plastics ontwikkelt. Belangrijker nog
dan de afzonderlijke toepassingen noemt hij de flexibele levensduur
van bioplastic die de afgelopen jaren is gerealiseerd. „Ve r p a k k i n g s m a t e r i aal moet je vrij snel kunnen afbreken,
terwijl meubilair langer meegaat.We kunnen nu ‘spelen’ met de levensduur als producteigenschap.”
Hoewel er in vergelijking met twintig jaar geleden meer melkzuur-
toepassingen zijn bedacht die ook voor de consument aantrekkelijk
zijn, zoals plastic vorkjes, verpakkingsmateriaal en USB-sticks, ne-
men de PLA-producten nog altijd een bescheiden positie in ten opzichte
van de andere thermoplastische materialen. Dat komt doordat PLA een duurder soort plastic is dan de traditionele materialen. Ter indicatie: be-
gin dit jaar lag de marktprijs van 1 kilo PP tussen de 1,42 en 1,52 euro te-
genover 1,80 euro of meer voor een kilo PLA. Bovendien heeft amper één
procent van de wereldwijde plastic-productie polymelkzuur als basis.
Desalniettemin wint PLA terrein. De Bie: „Dat heeft twee oorzaken.
Enerzijds bestaat er vanuit de consument een vraag naar duurzamer plastic, anderzijds is het afbreekbare plastic steeds zichtbaarder in de winkels. Kijk eens op de groenteafdeling van Albert Heijn. Als je kiwi’s in een knisperend plasticje tegenkomt, is het waarschijnlijk een Polymelk- zuurtoepassing .”
Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal is enthousiast over PLA.
„Die winst zit vooral in de CO2 -re- ductie bij de productie van PLA. We
raden het consumenten echter af om deze vorm van plastic in de biobak te
gooien omdat we denken dat dit geen bruikbare compost zal opleveren.
Wanneer de verpakking bij het rest- afval wordt gegooid, levert dat bij
verbranding tenminste nog energie op. PLA mag wel in de biobak, maar
de milieuwinst zit vooral bij de productie.”
Christiaan Bolck, verantwoordelijk voor toegepast onderzoek op biologisch afbreekbare materialen bij Wageningen Universiteit en Research Centre (WUR), onderschrijft in het boek Biobased Plastics 2012 dat een toenemend aantal A-merken bereid is om een hogere prijs te betalen voor milieuvriendelijke producten waaronder biologisch afbreekbare materialen. „Op die manier maken ze hun belofte om duurzamer te werken concreet”, valt in het boek te lezen.
Bolck stelt dat de vraag naar PLA toeneemt wanneer de prijs van agro-
grondstoffen langere tijd lager ligt dan de prijs van aardolie. „ Experts
verwachten dat de prijs van olie niet substantieel zal dalen.
Dit geeft een stimulans aan de ontwikkeling van biobased plast i c s. ”
Volgens Gobius du Sart zit de uitdaging in de afstemming tussen vraag en productie. „Het is zaak producenten ervan te overtuigen dat er een alternatief voor aardolie is. Bovendien moe
ten productieprocessen worden opgeschaald, zodat PLA in grotere hoeveelheden kan worden gemaakt.”
Er zijn de afgelopen jaren al grote stappen gezet. De Bie: „In de eerste 54 jaar van het bestaan werd net zoveel melkzuur geproduceerd als in het gehele jaar 2011. De markt zal komende tijd naar verwachting groeien met 30 tot 50 procent op jaarbasis. Consumenten willen een alternatief voor de plastic soep in oceanen. PLA moet dat alternatief zijn.” Toevoeging XEA.nl
PLA’s kun je verbranden en dan komt er weer groene energie vrij, recyclen en composteren en moet zeker niet terecht komen in de zeeën. Daar ligt al genoeg rommelen in.

Een mens maakt een koffiekopje melkzuur aan per dag. Tijdens een langdurige inspanning produceert het lichaam een verhoogde hoeveelheid melkzuur, de zogenaamde verzuring van de spieren. De natuurlijke manier waarop het zuur in het lichaam voorkomt, maakt polymelkzuur (PLA) geschikt voor toepassingen in de medische sector. Hechtdraden en botschroeven worden vaak al gemaakt uit PLA. „Medische toepassingen zorgen echter maar voor een klein deel van de omzet”, zegt François de Bie, marketingmanager bij Purac. „Van honderd kilo polymelkzuur kun je al duizenden botschroeven maken.”
De lijst van praktijkvoorbeelden van PLA is lang. Zowel alledaagse ge-
bruiksvoorwerpen als voedselcontainers- en verpakkingen en bestek zijn te maken uit het afbreekbare bioplastic. Volgens Christiaan Bolck van Wageningen Universiteit komen daar steeds meer toepassingen bij omdat ook de stap naar de
consumentenmarkt is gemaakt.
„Vooral in de jaren negentig is er veel tijd gestopt in het polymiseren
van lactide tot bulkplastic. De laatste 10 jaar zie je een grote stijging in
commercieel gebruik.”
Ook in kleding, bijvoorbeeld stropdassen, zijn melkzuurtoepassingen in de vorm van vezels terug te vinden. „En niet alleen vanwege de afbreekbaarheid, maar ook door de eigenschappen van polymelkzuur die de rekbaarheid vergroten”, stelt
B o l ck .
De laatste jaren is het bioplastic ook op de markt voor consumenten-
electronica geïntroduceerd. De behuizingen van sommige mobiele telefoons en computeronderdelen zijn van bioplastic.

Het aantal melkzuurtoepassingen is de laatste
jaren fors gestegen. Ook botschroeven, vorkjes en
koffiecapsules worden van bioplastic gemaakt.

Bron NRC d.d. 25 nov. j.l. aldus de lezer.

Purac @ FIE 2011 on 29 of nov. in Paris
At the 2011 edition of FIE, it is our pleasure to invite you to Purac booth 2D13 to explore the latest developments in safety, health and preservation needs.
Throughout the show Purac food experts will be showing our latest developments in the field of:

Food safety
Meet our food safety experts and discover nature's best solutions for food safety.

Predictive modeling
Teaser versions of the 2012 version of our renowned Purac® Listeria Control
Model and demonstrations of the Purac® Beverage Fortification Calculator, a unique software tool saving precious time in formulating calcium fortified beverages.

Sodium reduction
Take the sensory test to discover our FIE award-nominated natural solution for sodium reduction: PuraQ® Arome NA4

Taste innovations
Taste our revolutionary designed coated acid PURAC® Powder MA, nominated for "Confectionery Innovation of the Year".
The Purac team is looking forward to seeing you at Purac booth 2D13!

reactie XEA.nl
Als dit een Biotech bedrijf was voor medicijnen, waren de aandelen CSM niet aan te slepen geweest.
Welke omzetten mogen wij verwachten?
aanwas van 30 -50% op jaarbasis en daar heeft CSM ca. 60% van.
Mensen wat is een aandeel CSM waard over 5 jaar?
Onze taxatie gaat uit van EUR 30 tot 40 per aandeel.
Nu nog onder de tien EURO te koop.
Alleen omdat de grondstoffen duurder zijn geworden, maar daar is alweer ca. 20% of meer af,