Verschillende ondernemers hebben de laatste jaren laten zien dat natuurinclusieve landbouw mogelijk is, maar vaak is deze gericht op een nichemarkt. Om op te schalen naar mainstream is meer nodig.

Minister Schouten van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vindt dat er een sterkere verbinding moet zijn tussen landbouw en natuur. Daarom stimuleert de overheid de ontwikkeling naar een meer natuurinclusieve landbouw. Dat is een landbouw waarin je de bedrijfsvoering zo aanpast dat je natuur er onderdeel van wordt. Je gebruikt, spaart en verzorgt de natuur. Een natuurinclusieve landbouw produceert voedsel binnen de grenzen van natuur, milieu en leefomgeving, met een positief effect op de biodiversiteit.

Opschaling
De aanpassing van de bedrijfsvoering heeft consequenties voor productiewijze, ondernemerschap en financiering. Er zijn diverse ondernemers die al hebben laten zien dat natuurinclusieve landbouw mogelijk is. Maar veel van die ondernemers zijn gericht op een nichemarkt. Zo zijn ze in staat een bijzonder verdienmodel te realiseren. Wil je natuurinclusieve landbouw opschalen, dan zul je je niet alleen op die nichemarkt moeten richten. In het onderzoeksrapport 'Natuurinclusieve landbouw: van niches naar mainstream' staat de vraag centraal welke verdienmodellen mogelijk zijn om opschaling naar mainstream mogelijk te maken.

Ketenpartners
Voor die opschaling zijn er verschillende mogelijkheden, zo meldt het rapport. De overheid kan initiatieven nemen door gerichte financiering, consumenten kunnen een meerprijs betalen via certificering, of de innovatie verdient zichzelf op termijn terug. Ook ketenpartners kunnen een rol spelen. Zo werkt FrieslandCampina aan de ontwikkeling van markt voor natuurinclusieve producten.

Natuurlijk is er een rol voor de primaire producenten in de transitie naar een natuurinclusieve landbouw, maar die kunnen het niet alleen. Ook de overheid heeft een taak, bijvoorbeeld bij het op gang brengen en faciliteren van een publiek debat. En de consument heeft een verantwoordelijkheid door een meerprijs te betalen.

Visie
Het rapport noemt een aantal aandachtspunten om de transitie op gang te helpen. Zo is het belangrijk dat alle stakeholders een gemeenschappelijke visie hebben. Voor die transitie is het niet per se nodig grote stappen te nemen die schokken in het systeem teweegbrengen. Het kan ook via kleine stapjes. En de overheid kan een rol spelen om barrières in de transitie te verminderen.