Goede ontwikkeling merken, standaardproducten blijven achter
Amersfoort, Nederland - De eerste zes maanden van 2009 hebben zich gekenmerkt door wereldwijd lastige economische omstandigheden. Als gevolg hiervan hebben zowel de opbrengstprijzen als de verkochte volumes van zuivelproducten onder druk gestaan. Dit heeft geresulteerd in een daling van de netto-omzet van Koninklijke FrieslandCampina N.V. met 15 procent naar 4,1 miljard euro. Het bedrijfsresultaat nam met 8 procent af tot 110 miljoen euro. De winst is in het eerste halfjaar met 30 procent toegenomen tot 78 miljoen euro door verbetering van de financieringsbaten en -lasten en resultaat uit deelnemingen. Zowel de merkproducten als de industriële specialiteiten deden het goed. Door de teleurstellende opbrengstprijzen van vooral de standaardproducten zoals melkpoeders, caseïnaten (melkeiwit) en kaas staan de melkprijzen voor melkveehouders onder zware druk, mede hierdoor betaalde FrieslandCampina haar leden-melkveehouders over het eerste halfjaar 2009 een garantieprijs voor de melk van 26,04 euro exclusief btw per 100 kilo melk, een daling van 32 procent.


Hoofdpunten eerste halfjaar 2009

Economische crisis zorgt voor afnemende vraag naar en daling van opbrengstprijzen van standaard zuivelproducten
Netto-omzet daalt met 15 procent naar 4,1 miljard euro als gevolg van lagere vraag naar consumentenproducten en ingrediënten en lagere opbrengstprijzen. Valutaontwikkelingen hebben per saldo een negatief effect gehad van 19 miljoen euro
Bedrijfsresultaat is met 8 procent afgenomen naar 110 miljoen euro. Het bedrijfsresultaat is negatief beïnvloed door de lagere waardering van voorraden
Goede resultaten bij de business groups Consumer Products International en Consumer Products Europe
Resultaten business groups Cheese & Butter en Ingredients negatief beïnvloed door lage opbrengstprijzen van standaardproducten als melkpoeders, caseïnaten en kaas
Winst stijgt met 30 procent naar 78 miljoen euro door verbetering van de financieringsbaten en -lasten en resultaat uit deelnemingen
Kasstroom uit operationele activiteiten toegenomen door kostenbeheersing en verbetering van het werkkapitaal door voornamelijk lagere prijzen en door positieve effecten van gestructureerd werkkapitaalbeheer
Solvabiliteit is ten opzichte van eind 2008 verbeterd van 30,0 naar 35,1 procent als gevolg van enerzijds de versterking van het eigen vermogen en anderzijds het lagere balanstotaal
Garantieprijs voor leden-melkveehouders daalt met 32 procent naar 26,04 euro per 100 kilo melk exclusief btw
Pro forma prestatietoeslag over eerste halfjaar 2009 komt uit op 0,34 euro per 100 kilo melk exclusief btw
Fusie: geografische spreiding en brede productportfolio zorgt voor betere balans en meer stabiliteit
Fusie: integratie ligt goed op schema. Eerste fusiesynergieën jaar eerder dan gepland gerealiseerd door inkoopvoordelen en lagere personeels- en overheadkosten

Bemoedigend eerste halfjaar
Cees ’t Hart, chief executive officer van Koninklijke FrieslandCampina, vindt de eerste operationele halfjaarresultaten van de pas gefuseerde onderneming ‘bemoedigend, gezien de moeilijke marktomstandigheden in de zuivel’. Echter tegelijk signaleert hij een ‘zorgelijk laag niveau van het melkgeld dat onze leden-melkveehouders ontvangen’.
’t Hart: “In de halfjaarresultaten zien we een duidelijke tweedeling tussen de merkproducten en industriële specialiteiten enerzijds en de standaardproducten anderzijds. Met zowel onze merkproducten als industriële specialiteiten hebben we, gezien de omstandigheden, een goed resultaat gerealiseerd. Vooral de ontwikkeling van onze merkproducten in Zuidoost-Azië en Afrika is positief. In Europa hebben we onze marktpositie weten te verbeteren. Door de achterblijvende vraag liggen de opbrengstprijzen van standaardproducten als melkpoeders, caseïnaten en kaas op een bijzonder laag niveau. De prijsniveaus hebben niet alleen grote invloed op ons resultaat, maar bepalen ook voor een belangrijk deel het niveau van het melkgeld dat onze melkveehouders ontvangen.”

Marktomstandigheden
In de eerste helft van 2009 nam de wereldwijde vraag naar zuivelproducten van zowel consumenten als industriële afnemers verder af als gevolg van de economische crisis. Wel bestaan er verschillen tussen regio’s en tussen verschillende productcategorieën. In Europa is er sprake van een daling van consumptie en gebruik van zuivelproducten, terwijl in Azië sprake is van stagnatie in de groei. De sterke euro en de zwakke dollar leidden er toe dat export van zuivelproducten buiten de Europese Unie (EU) moeilijk was door de relatief hoge prijzen ten opzichte van prijsniveaus in andere regio’s. De opbrengstprijzen van melkpoeder, caseïnaten en kaas stonden in de eerste helft van 2009 onder zware druk. Dit werkte vervolgens geleidelijk ook door in de prijsontwikkeling van andere productcategorieën. Tussen de supermarkten in Europa is er nu opnieuw sprake van een oplevende focus op prijsconcurrentie en daardoor ontstaat toenemende druk op de opbrengstprijzen van zuivelproducten in het supermarkt segment.

Netto-omzet
De netto-omzet in het eerste halfjaar 2009 bedraagt 4,1 miljard euro. Dit is ten opzichte van het eerste halfjaar 2008 (4,8 miljard euro) een afname met 714 miljoen euro (15 procent). Bij de business group Consumer Products International (Azië, Afrika, het Midden-Oosten, export) was sprake van een toename van de netto-omzet met 4 procent tot 951 miljoen euro. De stijging van de omzet is vooral gerealiseerd door volumegroei. In de overige business groups was sprake van een afname van de netto-omzet. Bij Consumer Products Europe daalde de netto-omzet met 18 procent naar 1,4 miljard euro. Deze daling is veroorzaakt door lagere opbrengstprijzen en door afnemende vraag en dus een lager volume. Het marktaandeel groeide wel. Bij Cheese & Butter daalde de netto-omzet met 20 procent naar 1,0 miljard euro door zowel lagere opbrengstprijzen als door daling van het afzetvolume van vooral kaas. Bij Ingredients is de netto-omzet met 16 procent afgenomen naar 593 miljoen euro. Deze daling wordt voornamelijk veroorzaakt door de scherpe daling van de opbrengstprijzen van standaardproducten als melkpoeder en caseïnaten. Hier is het volume toegenomen door de grotere productie van mager melkpoeder als gevolg van de afname van de melkbehoefte in andere business groups en de hogere melkaanvoer van de leden-melkveehouders.


Bedrijfsresultaat en winst
Het bedrijfsresultaat van FrieslandCampina is in de eerste helft van 2009 met 8 procent afgenomen tot 110 miljoen euro (eerste helft 2008: 119 miljoen euro). Het bedrijfsresultaat als percentage van de netto-omzet bedraagt 2,7 procent (eerste halfjaar 2008: 2,5 procent).

Bijzonder positief is de bijdrage aan het bedrijfsresultaat van Consumer Products International. Deze business group realiseerde een verbetering van het bedrijfsresultaat met 97 miljoen euro naar 135 miljoen euro (eerste halfjaar 2008: 38 miljoen euro). Ook Consumer Products Europe presteerde uitstekend met een toename van het bedrijfsresultaat naar 109 miljoen euro (eerste halfjaar 2008: 72 miljoen euro) door kostenbeheersing en -reductie en realisatie van synergie-effecten. De afname van het bedrijfsresultaat is voornamelijk het gevolg van de daling van het bedrijfsresultaat bij Ingredients. Hier daalde het bedrijfsresultaat naar - 45 miljoen euro (eerste halfjaar 2008: 80 miljoen euro). Bij Cheese & Butter daalde het bedrijfsresultaat naar - 55 miljoen euro (eerste halfjaar 2008: - 25 miljoen euro). Bij beide business groups is de daling vooral veroorzaakt door de sterk gedaalde opbrengstprijzen van producten als melkpoeder, caseïnaten en kaas en door een lagere waardering van de voorraden als gevolg van lagere grondstof-, melk- en opbrengstprijzen.
De gerealiseerde boekresultaten op de verkopen van Nijkerk Dairy B.V., de ijsactiviteiten in Roemenië en ingrediënten activiteiten in Argentinië hebben geen materieel effect op het resultaat.
De bedrijfslasten zijn in het eerste halfjaar 2009 met 15 procent afgenomen naar 4,0 miljard euro. In totaal is 1.182 miljoen euro aan melkgeld uitgekeerd. Dit is 30 procent minder dan in dezelfde periode van 2008. De incidentele lasten betreffen onder meer reorganisatiekosten voor een bedrag van 8 miljoen euro, waarin, naast de reorganisatiekosten die samenhangen met de fusie, ook de lasten zijn begrepen van de aangekondigde sluitingen van de locaties in Oud Gastel en Oldenzaal in 2010.
In tegenstelling tot de eerder uitgesproken verwachting dat in 2010 per saldo de eerste fusiesynergieën gerealiseerd zouden worden, zijn er door het versnellen van maatregelen al in het eerste halfjaar na de fusie de eerste kostenbesparingen gerealiseerd. Het betreft onder andere lagere inkoop-, personeels- en overheadkosten. Als gevolg van de fusie zijn in Nederland 150 functies komen te vervallen.
De financieringsbaten en -lasten alsmede de resultaten uit geassocieerde deelnemingen zijn met 31 miljoen euro verbeterd van - 50 miljoen euro naar – 19 miljoen euro. De daling van de financieringslasten is voor een groot deel veroorzaakt door lagere dividendbetalingen door DMV Fonterra Excipients. Ook zijn de financieringslasten afgenomen als gevolg van een verbetering van de operationele kasstroom (met name door een lager werkkapitaal). Het rentepercentage is gedaald. Het resultaat uit deelnemingen is verbeterd.
De belastingen bedragen 13 miljoen euro (eerste halfjaar 2008: 9 miljoen euro). De hogere belastingen zijn het gevolg van de betere resultaten in het buitenland.
De winst over het eerste halfjaar 2009 bedraagt 78 miljoen euro. Dit is, ondanks het lagere bedrijfsresultaat, 30 procent hoger dan de winst over het eerste halfjaar van 2008: 60 miljoen euro. Belangrijkste reden voor de verbetering van de winst is de verbetering van de financieringsbaten en -lasten door lagere dividend betalingen door DFE en gestegen resultaat uit deelnemingen.
Van de winst wordt 24 miljoen euro toegerekend aan de rente op ledenobligatieleningen, 4 miljoen euro aan verstrekkers van de perpetuele obligatielening, 22 miljoen aan minderheidsbelangen en 28 miljoen euro aan de aandeelhouder, Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A.


Kasstroom
De kasstroom uit operationele activiteiten is fors toegenomen tot 269 miljoen euro (eerste halfjaar 2008: - 94 miljoen euro). Dit is voornamelijk het gevolg van de verbetering van het werkkapitaal door voornamelijk lagere prijzen en door positieve effecten van gestructureerd werkkapitaalbeheer. Als gevolg van de economische ontwikkelingen en ter versterking van de balans zijn enkele investeringsplannen uitgesteld. De investeringen in grond, gebouwen, installaties en immateriële activa bedroegen 87 miljoen euro (eerste helft 2008: 105 miljoen euro).

Financiering
FrieslandCampina maakt gebruik van leningen van meerdere groepen financiers (leden-melkveehouders, banken en investeerders). Dit komt de flexibiliteit van de onderneming ten goede. Het grootste deel van de financiering met vreemd vermogen is ondergebracht bij financiële instellingen binnen en buiten Nederland. Het hoofdbestanddeel van de bankleningen wordt gevormd door zogenoemde gecommitteerde kredietfaciliteiten met een omvang van 1 miljard euro. De huidige kredietfaciliteiten lopen af in de komende twaalf maanden. Met financiële instellingen is in augustus 2009 overeenstemming bereikt over de herfinanciering van de kredietfaciliteit voor een bedrag van 1 miljard euro. De opslagen die voor de nieuwe faciliteit aan de banken betaald dienen te worden zijn hoger dan de huidige opslagen. Dit zal leiden tot hogere financieringskosten.

Versterking financiële positie
Het groepsvermogen bedraagt per 30 juni 2009 1,6 miljard euro (ultimo 2008: 1,5 miljard euro).
Het eigen vermogen is versterkt door de reservering uit de winst en door de eerder genoemde omwisseling door leden-melkveehouders en bedrijfsbeëindigers van 36 miljoen euro aan achtergestelde obligaties Campina in ledenobligaties-vrij van FrieslandCampina. Daarnaast is het eigen vermogen versterkt door het eenmalig omzetten van 110 miljoen euro van een lening van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. in eigen vermogen van Koninklijke FrieslandCampina N.V.
De solvabiliteit (groepsvermogen als percentage van het balanstotaal) is 35,1 procent. Ten opzichte van ultimo 2008 (30,0 procent) is dit een verbetering van 5,1 procentpunt als gevolg van enerzijds de versterkingen van het eigen vermogen en anderzijds het lagere balanstotaal (voornamelijk als gevolg van lager werkkapitaal).
De nettoschuld is afgenomen naar 1,2 miljard euro. Ten opzichte van ultimo 2008 (1,5 miljard euro) betekent dit een daling van 267 miljoen euro en ten opzichte van het eerste halfjaar 2008 (1,6 miljard euro) een daling van 397 miljoen euro. Dit is voornamelijk het gevolg van de lagere kredietbehoefte door het lagere werkkapitaal en de gedeeltelijke aflossing van de schuld aan Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. Aan normen van de financiers, uitgedrukt in financiële kengetallen, wordt voldaan.

Melkprijs voor leden-melkveehouders
FrieslandCampina heeft over het eerste halfjaar 2009 haar leden-melkveehouders een garantieprijs uitbetaald van 26,04 euro exclusief btw per 100 kilo melk bij 4,41 procent vet en 3,47 procent eiwit (eerste helft 2008: 38,17 euro). Op basis van de in dit halfjaarbericht gepresenteerde winst komt de pro forma prestatietoeslag uit op 0,34 euro en de pro forma melkprijs op 26,38 euro per 100 kilo melk. Bij de berekening van de prestatietoeslag wordt de winst op basis van de garantieprijs verminderd met de betaalde rente op de perpetuele obligatielening, de rente op de ledenobligaties-vrij en -vast en aandeel derden in de winst en vervolgens gedeeld door de geleverde hoeveelheid ledenmelk (bij de berekening van de prestatietoeslag per 100 kilo melk aan de hand van de winst op jaarbasis moet rekening gehouden worden met een geleverde hoeveelheid melk die op jaarbasis ongeveer twee maal zo hoog zal zijn). Ten opzichte van het eerste halfjaar 2008 is de uitbetaalde rente op ledenobligaties en aandeel derden toegenomen. Over geheel 2008 bedroeg de melkprijs van FrieslandCampina (garantieprijs vermeerderd met de prestatietoeslag) 36,37 euro exclusief btw. De pro forma reservering op naam van leden-melkveehouders bedraagt 9 miljoen euro. In het eerste halfjaar 2009 is 34 miljoen euro uitgekeerd als rente op ledenobligatieleningen.

FrieslandCampina maakt zich grote zorgen over de gevolgen voor haar leden-melkveehouders van de negatieve ontwikkeling van opbrengstprijzen voor zuivelproducten en daarmee voor het niveau van de garantieprijs voor haar leden. FrieslandCampina ondersteunt de maatregelen van de Europese Commissie om, in het kader van het marktbeheer, alle mogelijkheden te benutten om de zuivelmarkt te ondersteunen en te stabiliseren. Individuele nationale maatregelen kunnen op korte termijn mogelijk leiden tot enige ondersteuning van het melkprijsniveau, echter op middellange en lange termijn is dit geen structurele oplossing. Een gelijkwaardige EU-markt (dezelfde regels in de verschillende EU landen) is van groot belang voor FrieslandCampina. Circa 75 procent van de melk van de leden-melkveehouders wordt binnen de EU afgezet, de overige 25 procent buiten de EU .

Vooruitzichten
FrieslandCampina verwacht in de tweede helft van 2009 geen belangrijke veranderingen in de economische situatie en blijvend lastige omstandigheden. Het is de verwachting dat vooral de opbrengstprijzen van standaardzuivelproducten als gevolg van de achterblijvende vraag onder druk blijven staan. Vanwege de volatiliteit van de markten en de vele onzekerheden kan FrieslandCampina echter geen concrete uitspraak doen over het te verwachten resultaat voor het gehele jaar 2009.