Feiten & cijfers
Hoe groot is de plasticvervuiling? Hoeveel plastic ligt er in zee? En hoeveel wordt er eigenlijk gerecycled? Allemaal vragen waarop de antwoorden niet zo eenvoudig te geven zijn. We zijn ons namelijk nog maar een jaar of 25 bewust van het verschijnsel ‘plasticsoep’. Langzaam druppelen de antwoorden binnen van de honderden wetenschappers overal ter wereld die grip proberen te krijgen op zowel de omvang als de gevolgen van de problematiek.

Wij hebben een selectie gemaakt uit door ons betrouwbaar geacht wetenschappelijk onderzoek. De gebruikte bronnen staan er steeds bij.

STEEDS MEER PLASTIC
De hoeveelheid plastic die elk jaar wereldwijd wordt geproduceerd, is binnen de duur van één mensenleven explosief gestegen: van 2 miljoen ton in 1950 tot 368 miljoen ton in 2019¹.

Dit zijn de cijfers van de plasticindustrie zelf, maar hierin zijn niet alle synthetische vezels meegeteld, dus de werkelijke productie is nog veel groter.

Meer dan de helft van al het in totaal geproduceerde plastic is pas ná het jaar 2000 op de markt gebracht. En naar verwachting zal de productie nog verder stijgen naar zo’n 600 miljoen ton in 2025². Dat zou dus ruwweg tweemaal het totale gewicht van de huidige wereldbevolking zijn!

WAAR GEBRUIKEN WE AL DAT PLASTIC VOOR?
Verreweg het meeste plastic, bijna 40%, wordt gebruikt voor verpakkingsmateriaal. Althans in Europa, maar dit geldt vermoedelijk ook voor de rest van de wereld. Hier valt dan ook de meeste milieuwinst te behalen als we ons plasticgebruik willen terugdringen. Op de tweede en derde plek staan respectievelijk de bouw en de autoindustrie.

WAT GEBEURT ER MET AL DAT PLASTIC NA AANKOOP?
In totaal is er sinds de jaren vijftig (tot 2017) naar schatting 9,2 miljard ton plastic geproduceerd. Daarvan is iets meer dan een kwart nog in gebruik en is slechts 600 miljoen ton gerecycled¹. Zo’n 40% van alle plastic producten wordt al binnen een maand weggegooid². Elk jaar opnieuw zadelen we de aarde op met zo’n 300 miljoen ton plasticafval³.

WELKE LANDEN ZIJN DE GROOTSTE PLASTICVERVUILERS?
De gemiddelde Europeaan gooit jaarlijks 174 kilo verpakkingsafval weg waarvan 19% uit plastic bestaat. Dat wil dus zeggen dat wij in Europa gemiddeld per persoon elk jaar 33 kilo afgedankte plastic verpakkingen op de plasticafvalberg gooien.¹

In andere regio’s zijn die getallen vaak nog veel groter. Volgens onderzoek uit 2016 zijn de Amerikanen de grootste plasticvervuilers.²

WELKE MERKEN ZIJN DE GROOTSTE PLASTICVERVUILERS?
Op World Cleanup Day vragen we de deelnemers altijd om van het gevonden zwerfafval ook meteen te registreren om wat voor soort afval het gaat en van welk merk het is. Zo weten we dat in Nederland Red Bull al jarenlang op nummer 1 staat. Uit internationaal onderzoek in 2020 blijkt dat producten van Coca-Cola veruit het vaakst in het milieu belanden.¹ Coca-Cola produceert wereldwijd per minuut 167.000 plastic flessen. Als je ze achter elkaar legt, kun je 31 keer heen en terug naar de maan.

HOEVEEL PLASTIC EINDIGT IN DE PLASTICSOEP?
Meer dan de helft van de 9,2 miljard ton plastic die tot nu toe is geproduceerd, zo’n 5 miljard ton, is als afval op een vuilnisbelt gestort of simpelweg in het milieu beland.¹ Daarvan stroomt wereldwijd elk jaar tussen de 5 en 13 miljoen ton plastic de grote oceanen in.²

In 2017 constateerden twee groepen wetenschappers, los van elkaar, dat 90% van al het oceaanplastic is aangevoerd door tien grote rivieren, waaronder de Nijl, de Yangtze en de Amazone.³ In 2021 kantelde dat beeld dankzij nieuw onderzoek4 Hieruit bleek dat 80% van het oceaanplastic niet door een select groepje rivieren wordt aangedragen, maar door meer dan duizend. En dat het meeste afval niet door de grootste rivieren wordt meegenomen, maar juist door kleine rivieren die door dichtbevolkte gebieden stromen. Zo blijkt niet de Yangtze maar de Pasig, die door de Filipijnse hoofdstad Manilla stroomt, het meeste plastic met zich mee te voeren naar zee.

WAT ZIJN DE ‘INGREDIËNTEN’ VAN DE PLASTICSOEP?
Plastic vergaat nooit maar verkruimelt tot steeds kleinere stukjes, net zolang tot die met het blote oog niet meer waarneembaar zijn. Op het kaartje hieronder is de samenstelling van de plasticsoep in de verschillende oceanen weergegeven en kun je zien wat voor soort plastic erin ronddrijft.¹

Niet alle microplastics in zee zijn het resultaat van verkruimeling, maar zijn ontstaan door bijvoorbeeld slijtage van autobanden, het dragen en wassen van synthetische kleding, het afspoelen van verzorgingsproducten en cosmetica, en het ‘morsen’ door de plasticindustrie van kleine plastickorreltjes genaamd nurdles.

Slechts 0,5% van het oceaanplastic drijft trouwens daadwerkelijk aan het oppervlak. De rest zweeft dieper in de waterkolom of ligt op de bodem.² Dus opruimacties van het wateroppervlak alleen lossen maar een heel klein deel van het probleem op.

MICROPLASTICS OP HET LAND
Iedereen kent tegenwoordig het begrip plasticsoep, maar de realiteit is dat de akkers waarin onze gewassen groeien wel 4 tot 23 keer zwaarder vervuild zijn met microplastics dan de oceanen.¹

De bewust aan onze verzorgingsproducten en cosmetica toegevoegde microplastics stromen via onze badkamer het riool in. Dat rioolslib wordt later als mest met plastic en al over het land uitgereden. Recent onderzoek heeft aangetoond dat microplastics vervolgens via het wortelstelsel van planten worden opgenomen in diverse groenten en fruit zoals wortelen en appels, en dus op ons bord eindigen.²

Dit kaartje geeft een overzicht van de in Europa in 2016 uitgereden tonnen rioolslib:

LOOPT OOK ONZE GEZONDHEID GEVAAR?
Onderzoek naar de gevolgen van microplastics en de nog veel kleinere nanoplastics staat nog in de kinderschoenen, maar steeds meer wetenschappers maken zich zorgen over de gevolgen voor de gezondheid van de mens. Want elk van ons krijgt via de voedselketen en het drinkwater microplastics binnen.

Een extra risico daarbij is dat plastic hormoonverstorende schadelijke stoffen bevat en bovendien gifstoffen absorbeert die al in het milieu aanwezig zijn. Onderzoek onder zwangere Amerikaanse vrouwen liet zien dat die gemiddeld 56 verschillende chemische stoffen in hun bloed hebben.¹ De vermoedens worden steeds sterker dat deze tot de volgende gezondheidsrisico’s zouden kunnen leiden.²

Daarnaast vormt ook de verbranding van plasticafval in de open lucht een groot risico voor onze gezondheid.

HOEVEEL DRAAGT PLASTIC BIJ AAN KLIMAATVERANDERING?
De wetenschap krijgt ook steeds meer oog voor de rol die de productie, verbranding en recycling van plastic en ook de plasticvervuiling zelf spelen in klimaatverandering. Plastic wordt immers van fossiele brandstoffen gemaakt. De vraag klinkt om meer onderzoek naar het effect die microplastics op de ijskappen en in de lucht kunnen hebben op de snelheid waarmee de aarde opwarmt.

Als we de opwarming van de aarde in 2050 tot maximaal anderhalve graad willen beperken, dan mogen we niet meer dan 570 miljard ton co2 uitstoten. Daarvan zal alleen al zo’n 10 tot 13% afkomstig zijn van de productie van plastic en de verbranding van plastic afval.¹

Ga voor bijbehorende uitleg van feiten en tekeningen naar
https://www.plasticsoupfoundation.org/plastic-feiten-en-cijfers/

reactie XEA.nl
Wij zijn bezorgd over de manieren waarop burgers en regeringen reageren op deze enorme vervuilende plastics, die vrijwel in "al ons voedsel voorkomen in de vorm van "mircoplastics & nanoplastics"!