Oranjewoud heeft in opdracht van het Uitvoeringsprogramma Bodemconvenant het rapport ‘Organisatie en financiering van gebiedsgericht grondwaterbeheer' opgesteld. Dit rapport biedt gemeenten suggesties en voorbeelden om tot een succesvolle opzet van gebiedsgericht grondwaterbeheer te komen. Bijzonder is dat het rapport is gestoeld op de ervaringen van Oranjewoud met bovengrondse gebiedsontwikkelingen. Kennis die nu ook in de ondergrond worden toegepast.

Veel Nederlandse gemeenten kampen met complexe grondwaterverontreinigingen. Deze leiden onder meer tot stagnatie van stedelijke vernieuwing, bedreiging van drink- en proceswateronttrekkingen en het niet kunnen benutten van grondwater voor bodemenergie. Gebiedsgericht grondwaterbeheer biedt in veel gevallen een oplossing.

Stagnatie
Een aantal gemeenten wil z’n plannen omtrent gebiedsgericht grondwaterbeheer in praktijk brengen. De afgelopen jaren zijn verschillende plannen echter in de kast belandt zonder dat er iets mee is gebeurd. Vaak ontbreekt het niet aan voldoende visie of technisch-inhoudelijke kennis. Meestal gaat het mis op de financiering, op te doorlopen procedures of op de organisatie van gebiedsgericht grondwaterbeheer. En dat is jammer, zeker wanneer je beseft dat er bovengronds al jaren gebiedsgericht wordt gewerkt.

Meerdere invalshoeken
Gebiedsgericht grondwaterbeheer is een vorm van een ondergrondse gebiedsontwikkeling. Procesmatig zijn boven- en ondergrondse gebiedsontwikkelingen in veel opzichten vergelijkbaar. Ieder gebied kent zijn eigen specifieke problematiek en dynamiek. Het geven van kant-en-klare oplossingen is daarom niet mogelijk. Daarmee vormt het rapport eerder een bron van inspiratie dan een blauwdruk voor de uitvoering van gebiedsgericht grondwaterbeheer.

Het rapport draait om het vinden van de juiste balans tussen inhoud en proces: hoe voorkom je dat je blijft hangen in een creatief plan en uitgebreid onderzoek? Om te komen tot uitvoering zijn vijf vragen van belang, te weten:

Is er een passende organisatievorm?
Bestaat er commitment voor het plan c.q. het project (zwart op wit)?
Wat zijn de kosten en is er sprake van een financiële dekking in de vorm van een eigen bijdrage vanuit de overheid, haar partners en eventuele cofinanciers?
Zijn de planologische en vergunningstechnische procedures doorlopen?
Zijn de bestaande belangen en verworven rechten ingebed?

Zo lang een van deze vragen met ‘nee’ wordt beantwoord, komt gebiedsgericht grondwaterbeheer niet van de grond. In het rapport zijn de vijf vragen overzichtelijk uitgewerkt en voorzien van praktijkvoorbeelden.