Outlook gehaald, 2012 wordt overgangsjaar
Hoofdpunten
* Financiële resultaten 2011 overeenkomstig outlook
* Prestaties in Nederland beneden verwachting
* Positieve trends in interactieve televisie en glasvezel
* Opnieuw goede prestaties in Duitsland en België
* Verwachtingen 2012 lager gezien overgangsjaar

“We hebben de outlook van 2011 gehaald. We zagen positieve ontwikkelingen bij interactieve televisie en glasvezel, en de internationale activiteiten lieten sterke onderliggende winstgroei zien. Onze Nederlandse activiteiten hebben onze verwachtingen echter niet waargemaakt. Om deze activiteiten te versterken, gaan we in 2012 de initiatieven en investeringen, zoals aangekondigd in mei 2011, uitbreiden en versnellen om ons aan te passen aan de veranderende marktomstandigheden. Voor onze Nederlandse activiteiten wordt 2012 een overgangsjaar. KPN wil aan het eind van 2012 zijn marktaandelen in de Nederlandse mobiele consumentenmarkt en in de breedbandmarkt hebben gestabiliseerd. Deze investeringen moeten leiden tot een toekomstig, duurzaam winstniveau voor onze Nederlandse activiteiten, Daarnaast blijven we ons richten op kwaliteit en vereenvoudiging om de klanttevredenheid en de reputatie van KPN te verbeteren. Vanwege de trends in de markt en ons besluit om investeringen te versnellen, zullen winst en kasstroom in het overgangsjaar 2012 lager uitkomen dan in 2011. Tegelijkertijd is het algemene macro economische beeld nu zeer onrustig. In deze onzekere tijd is het noodzakelijk om een goede balans te houden tussen strategische investeringen (bijvoorbeeld in spectrum en glasvezel), uitkeringen aan aandeelhouders en een prudente financiële positie. Ik heb er alle vertrouwen in dat KPN sterker uit dit overgangsjaar zal komen.”

Eelco Blok, CEO KPN


Samenvatting resultaten 2011
De financiële resultaten van KPN over 2011 zijn overeenkomstig de verwachtingen die in april zijn afgegeven. De omzet en winstgevendheid stonden in Nederland onder druk, terwijl de internationale activiteiten groei lieten zien. De omzet en de overige opbrengsten van KPN daalden in 2011 met 1,8% tot 13,163 miljard euro. Daling van de omzet was te zien bij zowel de Nederlandse telecomactiviteiten als bij Corporate Market (voorheen Getronics). Bij Mobile International steeg de omzet met 0,5%. De omzetdaling van KPN als geheel is met name het gevolg van verplichte tariefsverlagingen, concurrentiedruk, het veranderende klantgedrag in de Nederlandse mobiele markt en de moeilijke omstandigheden in de zakelijke markt.
Deze ontwikkelingen hebben ook de winstgevendheid van KPN negatief beïnvloed. De EBITDA, exclusief herstructureringskosten, is met 3,8% gedaald naar 5,268 miljard euro. De nettowinst van KPN kwam 14% lager uit op 1,549 miljard euro tegen 1,795 miljard euro in 2010. De nettowinst is negatief beïnvloed door reorganisatiekosten en een afwaardering (impairment) van Corporate Market. Daartegenover stonden lagere belastingen en lagere rentekosten. De vrije kasstroom van KPN is in 2011 uitgekomen op 2,449 miljard euro, in lijn met de verwachtingen.
Met een totale capex van 2,047 miljard euro, heeft KPN 13% meer geïnvesteerd dan in 2010. KPN investeerde meer in de uitrol van mobiele breedbandnetwerken in Duitsland en België, upgrades van de Nederlandse vaste en mobiele netwerken en in klantapparatuur in Nederland.
De gemiddelde dekkingsgraad van KPN’s pensioenfondsen bedroeg aan het eind van het jaar 101%. Volgens de afspraken die KPN en de pensioenfondsen in 2009 hebben gemaakt, zal KPN 21 miljoen euro in het eerste kwartaal en 19 miljoen euro in het tweede kwartaal van 2012 bijstorten in de fondsen. KPN bevestigt het dividend per aandeel van 0,85 euro voor 2011.

Hoofdpunten vierde kwartaal

Consumenten mobiel: veranderend gedrag gaat door
De omzet uit mobiele diensten is in het vierde kwartaal van 2011 verder gedaald als gevolg van concurrentiedruk en het veranderend klantgedrag, waarbij klanten steeds vaker gebruikmaken van social media en apps (=dataverkeer) en minder van traditionele voice- en sms-diensten. KPN heeft in september nieuwe abonnementsvormen geïntroduceerd die zijn toegespitst op het gebruik van data. Hoewel het nog te vroeg is om de effecten van de nieuwe abonnementen in zijn geheel te kunnen zien, zijn er positieve signalen. Zo stijgt bijvoorbeeld de gecontracteerde omzet per klant ten opzichte van de oude abonnementen. Dit betekent dat klanten een hoger vast bedrag per maand betalen en minder buiten de bundel gaan, wat er voor zorgt dat de uitgaven voor de klant en de inkomsten voor KPN voorspelbaarder zijn. Het aantal mobiele klanten daalde van 5,6 miljoen in het laatste kwartaal van 2010, naar 5,3 miljoen, waarvan 3,1 miljoen abonnees en 2,2 miljoen prepaid klanten. KPN wierf relatief weinig nieuwe klanten in het kwartaal. Het mobiele marktaandeel van KPN stond onder druk.
In 2012 zal KPN zijn distributiekanalen versterken met de opening van nieuwe winkels. Ook zal KPN de abonnementen concurrerender maken om het marktaandeel te ondersteunen en zullen volgende stappen worden genomen om de abonnementen ‘toekomst vast’ te maken. Daarnaast gaat KPN zijn proeven met de nieuwe mobiele technologie LTE opschroeven.

Consumenten thuis: groei interactieve televisie zet sterk door
KPN’s breedband marktaandeel in zijn geheel stond ook in het vierde kwartaal onder druk, vooral door verlies aan klanten bij losse bel- en of internetdiensten, afgezet tegen successen van de alles-in-één-pakketten (internetten, bellen én televisie) en in glasvezelgebieden. KPN sloot weer meer interactieve televisie klanten aan. In het vierde kwartaal kwamen er 84.000 bij, vergeleken met 73.000 nieuwe iTV abonnees in het derde kwartaal van 2011. KPN gaat in 2012 door met de verhoging van de snelheid op zijn koper breedbandnetwerk door de toepassing van nieuwe technieken. Die maken het mogelijk dat KPN aan het eind van 2012 ongeveer 70% van de Nederlandse huishoudens minimumsnelheden van 40 Mbps kan leveren. KPN boekt positieve resultaten in glasvezelgebieden, waar marktaandelen en gemiddelde omzet per klant hoger liggen dan in andere gebieden. Zo heeft KPN in glasvezelgebieden inmiddels een gemiddeld breedbandmarktaandeel van 46%, vergeleken met het landelijke 40% en ligt de omzet per klant 10 euro per maand hoger dan elders. Het aantal huishoudens dat is aangesloten op glasvezel is gestegen van 77.000 in het derde kwartaal tot 102.000 in het vierde kwartaal van 2011.

Zakelijk segment: moeilijke marktomstandigheden, aanzienlijke impairment Corporate Market
De zakelijke markt blijft last hebben van de slechte economische omstandigheden. In de zakelijke markt is, in lijn met voorgaande kwartalen, sprake van een verminderde vraag naar traditionele diensten. De winstgevendheid daalde door stijgende investeringen in klanten. In de zakelijke mobiele markt werd in het vierde kwartaal net zoveel gebeld als een jaar eerder, maar daalde het sms verkeer. Het mobiele dataverkeer steeg. In het vierde kwartaal zijn ook voor de zakelijke markt nieuwe mobiele abonnementen geïntroduceerd die zijn toegespitst op het gebruik van mobiele data.
Bij Corporate Market, het voormalige Getronics, zijn de marktomstandigheden moeilijk gebleven en stonden prijzen onder druk. Het uitblijven van de verwachte verbetering van de marktomstandigheden en het besluit van KPN om de internationale activiteiten van Getronics te verkopen hebben geleid tot een afwaarderingslast (impairment) van 298 miljoen euro in het vierde kwartaal. Bij Corporate Market was ook in het vierde kwartaal sprake van een daling van omzet als gevolg van terughoudendheid bij klanten, vooral in de overheidssector. Om de kostenbasis aan te passen aan de lagere omzet is in 2011 een herstructureringsprogramma begonnen, wat leidt tot een reductie van het aantal FTE’s met 2.000 tot 2.500 in de komende jaren. Op 24 januari 2012 heeft KPN de verkoop van Getronics International aangekondigd. De activa en passiva van deze activiteiten zijn per 31 december 2011 geclassificeerd als “te verkopen bedrijfsactiviteiten”, wat resulteert in een verlies van 30 miljoen euro.

Mobile International: goede prestaties Duitsland en België
In Duitsland en België was sprake van een onderliggende groei van de dienstenomzet van respectievelijk 7,2% en 15% ten opzichte van het vierde kwartaal in 2010. Ondanks forse tariefsverlagingen opgelegd door de regelgevers, stegen de omzet en de winstgevendheid. KPN investeerde in 2011 ongeveer 12% meer in de versnelde uitrol van mobiele breedbandnetwerken in België en Duitsland. Aantrekkelijke pakketten onder het merk BASE verkopen goed. Aan het eind van 2011 had KPN bijna 27 miljoen mobiele klanten in Duitsland en België, waarvan bijna 23 miljoen in Duitsland en 4 miljoen in België. Deze klanten maken ook steeds meer gebruik van mobiele data.

Vooruitzichten
De negatieve trends in de sector en de economische tegenwind zullen zich naar verwachting voortzetten in 2012. KPN’s marktaandelen in Nederland staan onder druk en KPN zal daarom zijn investeringen in Nederland versnellen om deze activiteiten te versterken. Deze investeringen gaan in de vaste en mobiele netwerken, verbeteringen van de mobiele portfolio en de verbetering van de onderliggende kostenstructuur. KPN wil in 2012 zijn marktaandeel in de mobiele consumentenmarkt stabiliseren en in de zakelijke markt handhaven. Naar verwachting komt er een eind aan de daling van het marktaandeel in de breedbandmarkt. Door de moeilijke marktomstandigheden en de versnelde investeringen, zullen de winstgevendheid en de vrije kasstroom in 2012 lager uitkomen dan in 2011. De EBITDA komt naar verwachting uit tussen 4,7 miljard euro en 4,9 miljard euro. De vrije kasstroom komt naar verwachting uit tussen 1,6 miljard euro en 1,8 miljard euro. Investeringen komen in 2012 uit tussen 2,0 miljard euro en 2,2 miljard euro. Het dividend per aandeel komt uit op 0,90 euro. Gezien de onzekere macro-economische omstandigheden en de noodzaak om een goede balans te houden tussen strategische investeringen (bijvoorbeeld in spectrum en glasvezel), uitkeringen aan aandeelhouders en een prudente financiële positie, zal KPN geen eigen aandelen inkopen in 2012.