Fugro: crisis beperkt, dividend gehandhaafdKerncijfers (in EUR miljoen) 31 dec 2009 Wijziging 31 dec 2008
Omzet 2.053,0 (4,7)% 2.154,5
Nettowinst 263,4 (7,1)% 283,4
Netto winstmarge (%) 12,8 13,2

Gewone winst per aandeel (EUR) 3,46 (10,8)% 3,88
Voorgesteld dividend 1,50 1,50

Kasstroom 456,8 4,1% 438,9
Investeringen 320,4 323,0
Fugro: crisis beperkt, dividend gehandhaafdKerncijfers (in EUR miljoen) 31 dec 2009 Wijziging 31 dec 2008
Omzet 2.053,0 (4,7)% 2.154,5
Nettowinst 263,4 (7,1)% 283,4
Netto winstmarge (%) 12,8 13,2

Gewone winst per aandeel (EUR) 3,46 (10,8)% 3,88
Voorgesteld dividend 1,50 1,50

Kasstroom 456,8 4,1% 438,9
Investeringen 320,4 323,0

Gang van zaken
De financiële crisis heeft een wereldwijde stagnatie van de economische groei tot gevolg gehad, en Fugro moest na vijf jaar van sterke groei van omzet en winst een pas op de plaats maken. In het boekjaar 2009 namen vergeleken met het voorgaande jaar zowel de omzet als de winst licht af. Gedurende het jaar zijn de marktomstandigheden drastisch gewijzigd. De sterk gedaalde olieprijs aan het begin van het jaar leidde tot minder bestedingen in de voor Fugro belangrijke olie- en gasindustrie. Ook andere sectoren waarin Fugro actief is, zoals mijnbouw en grootschalige infrastructuur, werden getroffen door de economische recessie. Vooral de onderzoeksactiviteiten van Fugro naar nieuwe wingebieden werden hierdoor beïnvloed, omdat opdrachtgevers er
voor kiezen hun uitgaven voor dergelijk werk snel aan te passen.
Fugro heeft op de veranderde marktomstandigheden gereageerd met strikte kostenbeheersing en heeft waar nodig capaciteitsaanpassingen doorgevoerd. Dit heeft er in geresulteerd dat Fugro, ondanks toenemende prijsdruk in de
loop van het jaar, de netto winstmarge nagenoeg heeft kunnen handhaven. De netto winstmarge over 2009 is 12,8% (2008: 13,2%).
Alle drie divisies waren winstgevend. Echter, de divisie Geoscience, waaronder de onderzoeksactiviteiten naar nieuwe wingebieden vallen, zag een duidelijke afname van de winst. De divisie Geotechniek en de divisie Survey
konden de gevolgen van de gewijzigde marktsituatie grotendeels beperken.
Ondanks dat de organisatie het hoofd moest bieden aan korte-termijn uitdagingen, heeft de gezonde financiële positie van Fugro ervoor gezorgd dat de organisatie kan vasthouden aan de groeiplannen op de middellange
termijn. Dit komt tot uiting in het vasthouden aan de geplande vernieuwing en uitbreiding van de scheepsvloot en het aantal ROV’s. In sommige gevallen, zoals bij de seismische activiteiten op zee, zal de geplande state-of-theart
capaciteitsuitbreiding gecompenseerd worden door de beëindiging van de charters van enkele schepen.
In de loop van het jaar zijn een aantal complexe projecten, waar vaak meerdere bedrijfsonderdelen bij betrokken waren, met succes afgesloten. Dit betreft zowel onshore als offshore projecten.
Zo’n 75% van de bedrijfsactiviteiten houdt verband met de olie- en gasindustrie. Met haar brede dienstenpakket is Fugro betrokken bij vele fases van de levenscyclus van olie- en gasvelden. De toegenomen betrokkenheid bij
onderhoudswerk van (complexe) onderzeese installaties voor de olie- en gasindustrie zal op Fugro ook in de toekomst een positief effect hebben. Fugro is ook actief in de infrastructuur (circa 18% van de omzet) en mijnbouw
(circa 3% van de omzet). De resterende 4% van de omzet wordt gegenereerd in enkele andere marktsegmenten.

Vooruitzichten
De olie- en gasindustrie is de belangrijkste sector voor Fugro en vertegenwoordigt zo’n 75% van de totale omzet.
De olieprijs als zodanig heeft geen directe invloed op de dienstverlening maar kan zeer zeker van invloed zijn op het gedrag van Fugro’s opdrachtgevers met betrekking tot hun investeringen.
De wereldwijde recessie heeft geleid tot een afvlakking van de vraag naar olie en gas in de tweede helft van 2008.
Het gevolg was een scherpe daling van de olieprijs van het hoge niveau medio 2008 van USD 147 per vat tot onder de USD 40 per vat begin 2009. Doordat de wereldeconomie langzaam uit de recessie kruipt, is er sprake van een geleidelijk herstel van de vraag naar olie en gas, hetgeen begin 2010 resulteerde in een herstel van de olieprijs van rond de USD 75 per vat. De olie- en gasindustrie reageerde in 2009 op deze ontwikkelingen met
kostenbesparingen en het uitstellen van projecten. Dit leidde tot een verlaging van de wereldwijde investeringen in exploratie en productie (E&P) met zo’n 15%. Volgens externe rapporten zullen deze investeringen in 2010 stijgen met meer dan 10% tot ongeveer USD 440 miljard. Dit ligt niet ver onder het hoogste niveau van USD 450 miljard in 2008. Deze stijging is gebaseerd op een verwachte gemiddelde olieprijs van USD 70 per vat tegenover een
gemiddelde prijs van net boven de USD 58 per vat in 2009 en zo’n USD 68 per vat in 2008. Verwacht wordt dat de NOC’s (National Oil Companies) hun investeringen zullen verhogen en dat de ondernemingen die hun plannen
hebben teruggeschroefd als gevolg van een afgenomen kasstroom hun activiteiten nu ook zullen uitbreiden. Er wordt een relatief sterke toename verwacht in de bestedingen voor exploratieactiviteiten zoals seismisch onderzoek op zee, een van de sectoren waar de vraag snel afnam toen de crisis begon.
Het tijdspad waarin men beslissingen neemt speelt een belangrijke rol. Voor nieuwe grote offshore olie- en gasvelden geldt dat er een aantal jaren ligt tussen het besluit tot de ontwikkeling van een veld en de feitelijke start
van de productie. De afname van de productie van bestaande velden door uitputting bedraagt wereldwijd jaarlijks zo’n 6 à 8%.
Gezien de aanlooptijd die nodig is om nieuwe velden in productie te brengen is de noodzaak om te blijven investeren in toekomstige productiecapaciteit niet structureel veranderd door de huidige economische situatie. De
betrokkenheid van Fugro bij onderhoudswerkzaamheden van installaties op zee (IRM Inspection-Repair- Maintenance) is in de afgelopen jaren toegenomen en dit soort werkzaamheden is veel minder gevoelig voor schommelingen in de olieprijs.
Het grootste deel van Fugro’s diensten aan de olie- en gasindustrie worden verleend door Geotechniek op zee, Offshore Survey, Subsea Services, Information Services en Seismic Services.
In andere sectoren waarin Fugro actief is, zoals grootschalige infrastructuur, zijn er indicaties van een begin van herstel in de loop van 2010. Dit wordt deels ondersteund door stimuleringsmaatregelen door overheden, zoals in
de Verenigde Staten. Dit betreft projecten voor transport (zoals wegen en havens), kustbescherming, pijpleidingen en waterbeheer. Zowel de geotechnische activiteiten op het land en langs de kust, als ook de luchtkarteringsactiviteiten van Geospatial zijn hierbij betrokken. De decentrale organisatiestructuur, met lokaal opererende werkmaatschappijen, stelt Fugro in staat snel in te spelen op veranderingen in de vraag naar diensten op het gebied van infrastructuursector, die een nationaal of regionaal karakter hebben.
Als gevolg van de sterke daling van grondstofprijzen en de grote afhankelijkheid van kleine opdrachtgevers op externe projectfinanciering, was er in 2009 een sterke afname van de vraag naar het zoeken naar natuurlijke
grondstoffen. Deze afname werd gedeeltelijk gecompenseerd door toepassing van onderzoeksmethoden die voor de mijnbouw waren ontwikkeld voor het zoeken naar olie en gas. Verwacht wordt dat de afgenomen vraag naar onderzoek naar nieuwe vindplaatsen van natuurlijke grondstoffen slechts langzaam zal herstellen.
Naast de hiervoor genoemde onzekerheden in de marktontwikkelingen speelt ook de wisselkoers van de Amerikaanse dollar en het Britse pond ten opzichte van de Euro een rol. Het grootste deel van Fugro’s omzet en kosten worden gemaakt in dezelfde valuta, maar de translatie naar Euro’s kan echter van invloed zijn op de rapportage die in Euro’s plaatsvindt. Daarnaast kan politieke onrust tot stagnatie van projecten leiden.
De economische ontwikkelingen gedurende 2009 hebben geleid tot minder spanning op de arbeidsmarkt en meer beheersbare kosten van door derden verleende diensten, zoals transport van materieel en kortetermijn charters
van schepen.
Omdat er nog veel onzekerheid bestaat over de duur van de wereldwijde recessie en het tempo van het herstel, gaat Fugro door met het nemen van kostenbesparende maatregelen zoals:

terughoudendheid met nieuwe investeringen tenzij op korte termijn rendabel of strategisch belangrijk;

flexibiliteit in ingehuurde capaciteit, zoals charters van schepen en freelance personeel;

verdere optimalisatie van operationele efficiency.
In 2010 zal Fugro volledig kunnen profiteren van de in 2009 genomen maatregelen om kosten te besparen.
Zodra het herstel van de wereldeconomie verder doorzet, kunnen de sectoren waarop Fugro zich richt snel goede kansen bieden voor verdere groei. Dit betreft met name energie, bouw, transport, grondstoffen en water.
Uitbreiding en verbreding van de activiteiten door overnames blijft onderdeel van de strategie. Meer realistische waardering van ondernemingen dan in de afgelopen jaren in sommige sectoren het geval is geweest, zou hieraan
kunnen bijdragen.
Recente ontwikkelingen geven aan dat er tekenen zijn van een geleidelijke verbetering in sommige van de marktsectoren waarin Fugro actief is. Dit wordt ondersteund door enige toename van tenderactiviteiten voor het op
zee zoeken naar olie en gas, alsmede uit de iets verbeterende orderportefeuille vergeleken met de situatie in het
laatste deel van 2009. Dit zou erop kunnen duiden dat er minder onzekerheden zijn dan een jaar geleden, maar we beginnen het jaar 2010 wel met een lagere orderportefeuille en in een omgeving met een lager prijsniveau. Ook
heeft de relatief strenge winter in het noordelijk halfrond de met de bouw gerelateerde activiteiten in sommige landen vertraagd.
In 2009 behaalde Fugro het eerste halfjaar een recordresultaat door de overloop van de order portefeuille uit 2008, met deels nog de tarieven van voor de crisis. Het is niet waarschijnlijk dat dit in de eerste helft van 2010 kan worden geëvenaard. We verwachten dat zowel de omzet als de winstmarge in de eerste helft van 2010 wat lager zullen uitvallen in vergelijking met 2009.
In het licht van de voortgaande onzekerheden en volatiliteit in de marktomstandigheden en gezien het kortlopende karakter van een deel van onze projecten kunnen wij, net als in voorgaande jaren, eerst een kwantitatieve
jaarprognose afgeven bij de publicatie van het halfjaarverslag in augustus 2010.

Overnames
De reden voor het doen van overnames is onder meer het verwerven van ‘state-of-the-art’ technologie en het ver groten van marktaandeel. De omzet op jaarbasis van de in 2009 overgenomen ondernemingen bedraagt EUR 34,8 miljoen, terwijl met de overnames een bedrag was gemoeid van in totaal EUR 37,5 miljoen.

Samenwerkingsovereenkomsten
Fugro is een wereldwijde samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Electromagnetic Geoservices ASA (EMGS), Noorwegen, de marktleider in elektromagnetische beeldvorming op zee. De looptijd van de overeenkomst
is tot eind 2011. Hierdoor krijgt Fugro volledige toegang tot de EM methoden van EMGS voor de exploratie en winning van olie en gas, en krijgt EMGS toegang tot Fugro’s wereldwijde marketing netwerk en operationele
expertise op het gebied van het werken op zee. De ondernemingen hebben ook een niet-exclusieve wereldwijde samenwerkingsovereenkomst gesloten voor multi-client activiteiten, alsmede een niet-exclusieve wereldwijde
licentieovereenkomst voor technologie. Als onderdeel van de overeenkomst heeft Fugro aan EMGS een converteerbare lening verstrekt van NOK 150 miljoen met een rente van 7,0% per jaar. De lening kan te allen tijde geconverteerd worden in gewone aandelen EMGS tegen een conversieprijs van NOK 5,75 per aandeel tot de
einddatum van de lening op 2 januari 2012. Voor de leningen zijn zekerheden gegeven.
Fugro en Arcadis, Nederland, hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten op grond waarvan Fugro aan Arcadis diensten zal verlenen op het gebied van ‘Aerial Imagery en LiDAR services’. Als onderdeel van de
overeenkomst heeft Fugro de activa overgenomen van de internationale luchtverkenningsactiviteiten die voorheen werden gevoerd onder de naam ‘KLM – Aerocarto’. De activa bestaat uit twee verkenningsvliegtuigen,
verschillende sensoren en aanverwant materieel.
Fugro en Deltares, Nederland, hebben voor het ontwikkelen van kennis op het gebied van deltatechnologie en ondergrond een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Doel van de overeenkomst is het bevorderen van onderzoek ten behoeve van vraagstukken op het gebied van bodem en water in delta’s, hoogwaardige
kennisontwikkeling en praktijkgerichte toepassing daarvan. Deltares is een internationaal kennisinstituut op het gebied van water en ondergrond en richt zich op deltatechnologie.

Capaciteitsaanpassing
Het grootste deel van Fugro’s groei de afgelopen tien jaar kwam autonoom tot stand. Fugro richt zich op het aanbieden van niche diensten in aanverwante markten door state-of-the-art technologie en kennis op een
wereldwijde schaal te combineren. Voortdurende ontwikkeling, upgrading en verbetering van technologieën zijn nodig om de leidende rol te behouden in de markten waarin Fugro succesvol opereert en om een sterke positie in
nieuwe markten te verkrijgen. Veel materieel dat Fugro gebruikt, is speciaal ontworpen om de efficiency ervan te verhogen. Fugro maakt daarbij gebruik van de enorme ervaring van de organisatie. Het in eigendom hebben van
dergelijke hulpmiddelen is onderdeel van Fugro’s strategie. Dit vraagt om een doorlopend lange termijn investeringsplan voor belangrijke bedrijfsmiddelen, zoals speciaal ontworpen schepen en operationeel materieel.
Om flexibiliteit te handhaven, wordt een deel van de vloot gehuurd op basis van langlopende en kortlopende termijncharters, in het bijzonder voor die activiteiten die uitgevoerd kunnen worden vanaf standaardschepen.
In 2009 vonden de volgende mutaties in de scheepsvloot plaats:
Geotechnische divisie

In november werd de Fugro Synergy (eigendom), die is ontworpen voor specialistisch dieper boorwerk, in de vaart genomen. Eén lange-termijn charter is beëindigd. Twee schepen werden (op project basis) gecharterd voor korte
termijn.

Survey divisie
In de loop van het jaar werden twee oudere schepen (eigendom) uit de vaart genomen en werd een nieuw schip toegevoegd (eigendom, aanpassing aan bestaand schip na aankoop). Halverwege het jaar werd het nieuw
gebouwde ROV support schip Fugro Solstice gecharterd. Begin 2010 zal een ouder gehuurd ROV support schip vervangen worden door een gecharterd nieuw schip. Verder werden een aantal lange-termijn charters omgezet in kortlopende charters.

Geoscience divisie
In de loop van het jaar zijn de charters van twee 2D seismische schepen en van één 3D seismisch schip beëindigd. Verder werd de huur van twee seismische support schepen beëindigd. Eén nieuw gebouwd 3D seismisch schip (Geo Natuna) werd gecharterd. Tegen het eind van het jaar werd één ouder 3D seismisch schip
(Geo Baltic) verkocht.

Overzicht capaciteitsaanpassing
De tabel in de bijlagen laat de vervangingen c.q. uitbreidingen van de scheepsvloot zien voor de periode 2010/2011. Fugro heeft de optie om in 2010 de vloot met acht schepen te verminderen door het niet verlengen van
charters of het buiten gebruik stellen van oudere schepen in eigendom.
In de financiering van de nieuwe schepen in eigendom is voorzien door bestaande faciliteiten en de verwachte toekomstige kasstroom.
De charters van een paar schepen lopen af in 2010. Verlenging van deze charters wordt overwogen, waarbij ook de ontwikkeling van de orderportefeuille gedurende het jaar in aanmerking zal worden genomen. Fugro maakt
tevens gebruik van schepen die op projectbasis voor een korte periode worden gehuurd.

Resultaten
Omzet- en kostenontwikkeling
De omzet nam in het verslagjaar af tot EUR 2.053,0 miljoen, een daling van 4,7% ten opzichte van EUR 2.154,5 miljoen in het voorgaande jaar. De daling werd deels veroorzaakt door de prijsdruk in marktsegmenten waar schaarste van capaciteit in de laatste jaren in de loop van 2009 is omgeslagen naar
voldoende beschikbaarheid. De onderzoeksactiviteiten naar nieuwe wingebieden, die zijn ondergebracht in de Geoscience divisie, hadden hier het meeste last van.
De omzet daalde autonoom met 5,6% en de omzet steeg met 1,1% als gevolg van overnames. Het valuta-effect was 0,2% negatief.
De gemiddelde groei van de omzet over een periode van tien jaar komt voor ongeveer 2/3 voort uit autonome groei en 1/3 is het gevolg van overnames. Over een periode van tien jaar genomen blijkt het effect van koersfluctuaties
minimaal te zijn.

In 2009 is veel aandacht besteed aan het optimaliseren van de bedrijfsvoering en het terugdringen van de kosten om de gevolgen van de economische crisis zoveel mogelijk te mitigeren. In 2009 kon zo’n EUR 45 miljoen op
jaarbasis aan kosten worden bespaard. Het effect van het beëindigen van charters van seismische schepen is niet in dit bedrag begrepen. Om de besparingen te realiseren is circa EUR 10 miljoen aan eenmalige kosten gemaakt.
De kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten bedroegen in 2009 EUR 624,4 miljoen (2008: EUR 722,3 miljoen). Dit is een daling van 13,6%. Uitgedrukt in een percentage van de omzet bedroegen deze kosten 30,4%. In 2008 was dit 33,5%.
In 2009 is het personeelsbestand in diverse activiteiten en kantoren beoordeeld. Waar nodig heeft vermindering van het aantal medewerkers plaatsgevonden en is het invullen van ontstane vacatures nauwgezet geëvalueerd.
De beloning van medewerkers is met terughoudendheid aangepast om de effecten van de economische crisis zoveel mogelijk te compenseren. Fugro blijft onverminderd werken aan een veilige werkplek voor alle betrokkenen.
Ook op training wordt niet bezuinigd ten einde een hoog niveau van dienstverlening te handhaven. Het aantrekken van jonge medewerkers is ook in 2009 gecontinueerd. Deze jonge medewerkers worden aan teams van meer
ervaren medewerkers toegevoegd om op deze wijze kennisoverdracht te stimuleren.
De gemiddelde kosten per werknemer bedroegen EUR 48.046, een toename van 0,7% ten opzichte van 2008 (EUR 47.671). Doordat het gemiddelde aantal werknemers is toegenomen namen per saldo de totale personeelskosten met 5,4% toe tot EUR 652,8 miljoen (2008: EUR 619,1 miljoen). Dit is 31,8% van de omzet, in
2008 was dit 28,7%.
De afschrijving op materiële vaste activa is in 2009 toegenomen van EUR 140,4 miljoen in 2008 naar EUR 173,6 miljoen in 2009, een toename van 23,6%. Deze stijging is het gevolg van de capaciteitsuitbreiding die in de jaren 2007 tot en met 2009 heeft plaatsgevonden. Deze uitbreiding betreft met name de scheepsvloot (inclusief bijbehorend materieel) en de ROV’s. Als percentage van de omzet bedroegen de afschrijvingen 8,5% (2008: 6,5%).
De overige bedrijfskosten bedroegen in 2009 EUR 249,1 miljoen (2008: EUR 295,7 miljoen), een daling van 15,8%. Als percentage van de omzet bedroegen deze kosten 12,1% (2008: 13,7%). De overige bedrijfskosten betreffen een veelvoud van verschillende posten die niet direct zijn toe te rekenen aan projecten, zoals onderhoud en reparaties, huisvesting, verzekeringen, etc.

Nettowinst
De nettowinst nam met 7,1% af tot EUR 263,4 miljoen (2008: EUR 283,4 miljoen), na aftrek van het minderheidsbelang in de winst van dochterondernemingen. Per aandeel is dit EUR 3,46 (2008: EUR 3,88). Dit is een daling van 10,8%. Gemeten over de afgelopen jaren is de financiële doelstelling van een stijging van de winst per aandeel van gemiddeld 10% per jaar gehaald.
Door kostenbeheersing in 2009 en deels doordat opdrachten in het eerste half jaar 2009 konden worden uitgevoerd tegen prijzen die in het voorgaande jaar waren overeengekomen, is de nettowinstmarge in 2009 slechts licht gedaald tot 12,8% (2008: 13,2%).
De nettowinst is niet beïnvloed door materiële posten met een eenmalig karakter.

Resultaat uit bedrijfsactiviteiten (EBIT)
Het resultaat uit bedrijfsactiviteiten (EBIT) bedroeg in het verslagjaar EUR 367,4 miljoen (2008: EUR 385,7 miljoen), een daling van 4,7%.
Sinds het begin van de economische crisis is een aantal debiteuren in financiële problemen geraakt. Dit is ook in 2009 het geval geweest. De recente crisis in Dubai heeft in deze regio voor aanhoudende zorg over inbaarheid van
sommige gefactureerde en te factureren posten gezorgd. Opdrachtgevers in andere marktsegmenten geven aan dat 2010 niet eenvoudig zal zijn, hetgeen zou kunnen leiden tot afboekingen. In 2008 is besloten om een voorziening van zo’n EUR 25 miljoen voor onder andere deze risico’s te nemen. In 2009 is circa EUR 2 miljoen ten laste van deze voorziening gebracht. Gegeven de onzekerheden welke per balansdatum nog bestaan, is de resterende voorziening gehandhaafd.

EBITDA
De winst voor interest, belasting, afschrijving op materiele vaste activa en amortisatie van immateriële activa bedroeg in 2009 EUR 551,1 miljoen (2008: EUR 535,2 miljoen). Dit is een stijging van 3,0%.

Valutakoersen
In 2009 steeg de gemiddelde koers van de Amerikaanse dollar tot EUR 0,72 (2008: EUR 0,68). De gemiddelde koers van het Britse pond daalde in 2009 verder tot EUR 1,13 (2008: EUR 1,25). Het nettoresultaat van de
wisselkoersen in de winst- en verliesrekening bedroeg in 2009 EUR 13,4 miljoen negatief (2008: 25,8 miljoen positief). Het positieve koersresultaat in 2008 was voornamelijk het gevolg van de effecten van de tijdelijke
versterking van de Amerikaanse dollar tegen de dalende koers van de Noorse kroon in de tweede helft van 2008.
De koersverschillen zijn opgenomen onder netto financieringslasten.
De balanswaardering werd ook beïnvloed door fluctuaties aan het eind van het jaar van de Amerikaanse dollar en het Britse pond. Echter, in 2009 werd het belangrijkste verschil veroorzaakt door de herwaardering van
dochterondernemingen die rapporteren in Noorse kronen (ongeveer EUR 26 miljoen positief).
Per saldo hadden de koersmutaties een positief effect van EUR 48 miljoen op het eigen vermogen per 31 december 2009 (2008: EUR 52 miljoen negatief).

Kasstroom
De kasstroom bedroeg in 2009 EUR 456,8 miljoen (2008: EUR 438,9 miljoen), een toename van 4,1%. Onder kasstroom wordt verstaan de winst over het boekjaar toe te rekenen aan aandeelhouders vermeerderd met afschrijving, amortisatie immateriële activa en minderheidsbelang. De verwachte toekomstige kasstroom zal de onderneming in staat stellen om binnen de huidige financieringsarrangementen aan de lopende investeringsverplichtingen te voldoen. Per aandeel bedraagt de kasstroom EUR 5,99 (2008: EUR 6,01), een daling van 0,3%. De financiële doelstelling van een toename van de kasstroom van gemiddeld 10% per jaar is ruimschoots gehaald.

Investeringen
Fugro heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de uitbreiding van de seismische capaciteit en zal dit programma in 2010 afronden met het in de vaart brengen van de Geo Caspian en de Geo Coral. Om autonome
groei voort te kunnen zetten, met name in de Geotechnische en Survey divisie, zal in de komende jaren capaciteit moeten worden toegevoegd en zullen oudere schepen worden vervangen in het kader van de vlootvernieuwing.
In 2009 zijn de vervangingsinvesteringen beperkt tot het uiterst noodzakelijke.
De investeringen in 2009 kunnen als volgt worden gespecificeerd (x EUR miljoen):
Vervangingsinvesteringen 70,4
Investeringen voor capaciteitsuitbreiding 250,0
Mutatie activa in aanbouw
(voornamelijk schepen en ROV’s) 29,3
Investeringen uit overnames 9,9
Totaal 359,6

Fugro moet jaarlijks vervangingsinvesteringen doen om de capaciteit in stand te houden. In 2009 bedroegen de vervangingsinvesteringen EUR 70,4 miljoen (2008: EUR 87,2 miljoen).

Nettofinancieringslasten
De nettofinancieringslasten bedroegen in 2009 EUR 20,4 miljoen (2008: EUR 1,4 miljoen). De specificatie van de nettofinancieringslasten is als volgt (x EUR miljoen):
2009 2008
Netto rentelasten 7,7 27,3
Wisselkoersverschillen 13,4 (25,8)
Overige (0,7) (0,1)
Totaal 20,4 1,4

De daling van de netto rentelasten wordt met name veroorzaakt door de lage EURIBOR/LIBOR rente die als basis geldt voor de financiering. De rentelast als gevolg van de extra aanwending van bankfaciliteiten werd door de
lagere basisrente meer dan gecompenseerd. De rentedekking (EBIT/nettorentelast) is 48 (2008: 14). Dit is een hoge dekking, die ruim boven de financiële doelstelling ligt van meer dan 5.

Belastingen
De belastinglast in 2009 bedroeg EUR 74,4 miljoen (2008: EUR 94,8 miljoen), een afname van 21,5%. Het effectieve belastingtarief in 2009 bedroeg 21,4% (2008: 24,7%). Beperking van de belastingdruk wordt nagestreefd
door een efficiënte belasting- en bedrijfsfinancieringsstructuur. De uiteindelijke belastinglast wordt sterk beïnvloed door de geografische spreiding van projecten en de mogelijkheid van het gebruik van belastingverliezen.

Balansverhoudingen
Eind 2009 bedroeg de solvabiliteit 50,2% (ultimo 2008: 43,7%). De doelstelling voor de solvabiliteit is 30 à 35%.
Aan deze doelstelling wordt ruimschoots voldaan. De current ratio bedroeg ultimo 2009 1,2 (2008: 1,1). De gearing bedroeg 42% (2008: 51%). De sterke solvabiliteit en de lage gearing onderstrepen de gezonde
balansverhoudingen van de onderneming.
Het werkkapitaal steeg tot EUR 140,3 miljoen (2008: EUR 56,1 miljoen). De stijging is voornamelijk veroorzaakt door een hogere waardering van de seismische data library (EUR 41,3 miljoen), minder gebruik van bankkredieten
(EUR 21,5 miljoen) en per saldo lagere belastingen (EUR 23,0 miljoen).
Fugro investeert jaarlijks voor eigen rekening en risico in nieuwe seismische en geologische onderzoeksgegevens (multi-client), die op de balans onder ‘Voorraden’ zijn opgenomen. Een dergelijke ‘data library’ is gebruikelijk bij ondernemingen die dit soort diensten verlenen en bevat waardevolle gegevens die aan diverse geïnteresseerde partijen worden aangeboden en onder licentie worden verkocht. Ook na langere tijd hebben deze gegevens een winstpotentieel.
Op de balans zijn vrijwel geen data library gegevens gewaardeerd die afkomstig zijn uit het boekjaar 2006 of eerder. De nettoboekwaarde aan het eind van het jaar bedroeg EUR 68,5 miljoen (2008: EUR 27,2 miljoen).
Bij de waardering van de data library is rekening gehouden met de huidige marktsituatie voor dit soort diensten en de meer selectieve houding van potentiële opdrachtgevers met betrekking tot de geografische locatie van de
verzamelde gegevens.
De boekwaarde van de data library is gestegen in vergelijking met ultimo 2008. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door enkele grote 3D projecten nabij Australië waarvoor goede voorfinanciering werd ontvangen, hetgeen de
interesse van de olie- en gas maatschappijen voor deze specifieke data onderschrijft.

Dividendvoorstel
Voorgesteld wordt het dividend over 2009 te handhaven op EUR 1,50 per gewoon aandeel (2008: EUR 1,50), dat naar keuze kan worden opgenomen:

in contanten, of

in (certificaten van) gewone aandelen.
Indien geen keus wordt gemaakt dan wordt het dividend uitgekeerd in (certificaten van) gewone aandelen. Het voorgestelde dividend komt overeen met een uitkeringspercentage van 44,2% van de nettowinst.

Orderportefeuille
Begin 2010 bedroeg de orderportefeuille voor werkzaamheden in dat jaar uit te voeren EUR 1.364,0 miljoen (begin 2009: EUR 1.600,4 miljoen). Het aandeel van de zekere opdrachten is 53% (begin 2009: 66%). De orderportefeuille is berekend op jaareindekoersen in EUR en is 14,8% lager dan aan het begin van 2009. De orderportefeuille is afgenomen vanwege de huidige marktomstandigheden. Die zijn de oorzaak van de vertraging
in het opstarten van nieuwe projecten, dat opdrachten op het laatste moment worden gegund alsmede de lagere prijzen die een effect op de omvang van de orderportefeuille hebben. Dit is, in tegenstelling tot voorgaande jaren,
voornamelijk het gevolg van de beschikbaarheid van voldoende capaciteit. Met name is dit het geval bij de seismische activiteiten op zee. Aan het eind van het jaar dekte de orderportefeuille acht maanden werk.
Vergeleken met 2008 hadden de wisselkoersen geen effect van betekenis op de orderportefeuille.

Marktontwikkelingen en trends
Trends
De wereldeconomie heeft erg sterk op de financiële crisis gereageerd. De negatieve effecten waren gedurende 2009 goed merkbaar en hebben zich wereldwijd over meerdere sectoren uitgebreid. Door de positie die Fugro
inneemt in de internationale markten waarin zij opereert en de diversiteit van opdrachtgevers, werd Fugro redelijk beschermd tegen de gevolgen van de wereldwijde crisis, maar Fugro was er niet immuun voor.

De olie- en gasmarkt
In het eerste kwartaal van 2009 is de prijs van een vat olie scherp gedaald en heeft zich in de loop van het jaar geleidelijk aan hersteld tot rond de USD 75. Externe rapporten geven aan op langere termijn een olieprijs van
USD 80 of hoger te verwachten. Kleinere oliemaatschappijen, die voor de exploratie en ontwikkeling van hun velden afhankelijk zijn van externe financiering, ondervonden problemen met betrekking tot hun businessmodel en
projecten van deze opdrachtgevers werden uitgesteld. Het aandeel van deze categorie in Fugro’s omzet is relatief klein. Nationale oliemaatschappijen en grote internationale spelers hebben hun investeringen voortgezet teneinde
toekomstige productieafname tegen te gaan. Zij voeren echter wel kostenbesparingen door, onder meer door prijsdruk op leveranciers.
Er zijn indicaties dat in 2009 de investeringen door de olie- en gasindustrie met 15% zijn afgenomen tot zo’n USD 395 miljard. De gehele marktsector, inclusief Fugro, had last van deze afname. Ongeveer 75% van Fugro’s
omzet is gerelateerd aan olie en gas.
Volgens recente externe rapporten zullen de investeringen door de olie- en gasmaatschappijen in 2010 wereldwijd met 11% toenemen tot ongeveer USD 440 miljard. Voor het voor Fugro belangrijke segment hiervan, de
zogenaamde internationale markt, wordt een toename verwacht met 10% tot USD 337 miljard.
Door haar strategie om het pakket verschillende maar samenhangende diensten verder uit te breiden raakt Fugro steeds meer betrokken bij nagenoeg de totale levenscyclus van olie- en gasvelden. Deze cyclus kan meerdere decennia duren. Het begint met het zoeken naar nieuwe velden en loopt dan van het onderzoek ten behoeve van het ontwerp en de bouw van de benodigde installaties voor het in productie nemen van nieuwe velden, tot productieverbetering van bestaande velden en uiteindelijk het buiten gebruik stellen van de installaties. Fugro is
daardoor in staat om te profiteren van de toename in de investeringen die worden gedaan door de olie- en gasmaatschappijen, ongeacht in welke fase dit gebeurt van de levenscyclus van de velden. In de komende jaren
zullen grote investeringen nodig zijn om de productie op langere termijn op peil te houden.
Veel van de exploratie- en ontwikkelingsactiviteiten, vooral die in verband met diepwaterprojecten, vinden plaats in de Golf van Mexico, West-Afrika en Brazilië. Andere regio’s met aanhoudende activiteiten zijn het Midden-Oosten,
het noordelijke deel van de Noordzee en delen van Azië, India en Australië. Voorts is er een toenemende interesse voor gedetailleerde reservoir informatie van bestaande velden teneinde de productie zo lang mogelijk op peil te
houden en de maximale hoeveelheid van het aanwezige olie en gas te winnen.
De vraag naar gas creëert wereldwijd een groeimarkt. In de vraag wordt in toenemende mate voorzien door de productie van vloeibaar natuurlijk gas (LNG), dat over zee vervoerd kan worden. Fugro verricht onderzoek voor
een aantal LNG-terminals die thans op verschillende plaatsen in de wereld in ontwikkeling zijn. Hoge energieprijzen maken het meer aantrekkelijk om gasvelden op aanzienlijke afstand van de afzetmarkten te ontwikkelen. Dit geldt vooral voor het Midden-Oosten, waar zich veel gasreserves bevinden op overbrugbare transportafstand van India, China, Japan en Europa. Maar ook in reeds langer gasexporterende landen zoals Australië, Nigeria en Indonesië vinden grootschalige ontwikkelingen plaats. Dit zal de trend naar een mondiale
gasmarkt versterken en ervoor kunnen zorgen dat gas de komende jaren een aantrekkelijke energiebron blijft.
Externe publicaties geven aan dat oliemaatschappijen hun rentabiliteitseisen voor de meeste van hun grotere projecten baseren op een olieprijs ruim onder het huidige prijsniveau van USD 75 per vat. Gezien de lange doorlooptijd tussen de aanvang en de realisatie van dit soort projecten en de huidige trend in de olieprijs, verwacht Fugro in 2010 en de jaren daarna een aanhoudende vraag naar haar diensten.

De markt voor infrastructurele projecten
De infrastructuur gerelateerde activiteiten vormden in 2009 zo’n 18% van de omzet van Fugro. In een aantal segmenten van deze markt zijn de onzekere marktomstandigheden merkbaar. Zo is bijvoorbeeld de huizenmarkt in
diverse landen gekrompen. Deze markt is echter voor Fugro minder belangrijk. Fugro concentreert zich meer op grote infrastructurele projecten. In tijden van economische stagnatie worden veelal door (lokale) overheden
dergelijke projecten opgestart om de economie te stimuleren. Fugro verleent een aantal diensten in dit deel van de markt zoals luchtkartering, waterbeheer, advisering over funderingen en wegenonderhoud. Om in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken te zijn bij grote infrastructurele projecten, treedt Fugro vroegtijdig in contact met de belangrijke partijen bij de ontwikkeling van deze projecten.
In sommige landen, zoals de Verenigde Staten, creëren de stimuleringsmaatregelen projecten waarin Fugro deelneemt.
Fugro voert wereldwijd op diverse plaatsen grote opdrachten uit ten behoeve van onder meer vliegvelden, landaanwinning, (LNG-)havenuitbreidingen, dijken, tunnels en grote gebouwen en bouwwerken. Fugro heeft haar
marktpositie in dit segment versterkt door zich in toenemende mate te positioneren als een leverancier van integrale oplossingen. Hierdoor wordt voldaan aan de wens van opdrachtgevers om de verantwoordelijkheden voor
diverse onderzoeks- en advieswerkzaamheden bij één onafhankelijke dienstverlener neer te leggen.

Mijnbouw
Het overgrote deel van de aan mijnbouw gerelateerde inkomsten van Fugro komt voort uit het zoeken naar
delfstoffen. In deze sector is het investeringsniveau in 2009 drastisch verminderd. Een deel van de activiteiten is voor private mijnbouwondernemingen, die inspelen op de economische waarde van nieuwe bronnen van metalen en mineralen voor hun onderneming. Dit wordt beïnvloed door de prijs van mineralen en de planningsinschattingen
en planningshorizon van de mijnbouwondernemingen.
Toen de financiële markten in de problemen raakten, kwam mogelijke financiering door geldverstrekkers aan exploratiebedrijven onder zware druk te staan. Als gevolg hiervan vond er een belangrijke afname van activiteiten
van kleinere mijnbouwbedrijven plaats. Dit zal naar verwachting voortduren tot het moment dat de kapitaalmarkten zich herstellen. Afgewacht moet worden hoelang ook de grote mijnbouwbedrijven hun onderzoeksactiviteiten
beperken. Verwacht wordt dat de mijnbouwactiviteiten in 2010 op een laag niveau zullen blijven, maar overheden en semi-overheidsorganisaties zouden een aantal van hun projecten kunnen doorzetten. Een ander deel van de
activiteiten is het regionaal in kaart brengen van de geologie en aardstructuur, wat door overheden en semioverheidsorganisaties
zoals buitenlandse hulporganisaties, gezien wordt als een strategische investering. Deze projecten zijn vaak minder afhankelijk van korte-termijnschommelingen in de prijs van grondstoffen. De mijnbouw
gerelateerde activiteiten vormden in 2009 3% van Fugro’s omzet.

Overige marktsegmenten
Naast de hiervoor genoemde markten levert Fugro ook diensten in een aantal andere nichemarkten. Dit betreft nauwkeurige plaatsbepaling voor geautomatiseerde besturing van landbouwmachines, routebepaling voor
telecommunicatiekabels op zee en luchtkartering met behulp van lasertechnieken voor overheden en nutsbedrijven. Ongeveer 4% van de jaaromzet wordt met deze activiteiten behaald. In het algemeen zijn deze activiteiten meer regionaal gebonden en gerelateerd aan de economische activiteit in de betreffende sector.

Aantal medewerkers
Het aantal medewerkers aan het eind van 2009 bedroeg 13.482 (2008: 13.627). In een aantal bedrijfsonderdelen werd het aantal medewerkers (in totaal zo’n 300) gedurende het jaar verminderd. Dit gebeurde met name bij
General Geophysical Services, Information Services en Geotechniek op het land. Deze afname van het aantal medewerkers, tezamen met de toevoeging van 168 medewerkers als gevolg van overnames en het aantrekken van medewerkers bij bedrijfsonderdelen waar sprake was van goede marktomstandigheden, hadden per saldo een afname tot gevolg met 145 medewerkers. Het gemiddeld aantal medewerkers over het boekjaar bedroeg 13.587
(2008: 12.977), een toename van 4,7%. Fugro maakt ook gebruik van een grote groep ervaren ‘freelance’ medewerkers die regelmatig op projectbasis worden ingezet. Het gebruik van freelancers geeft Fugro flexibiliteit
om te kunnen reageren om schommelingen in de werkbezetting. Deze strategie heeft in 2009 duidelijk vruchten afgeworpen met een sterke afname gedurende het jaar van het aantal freelancers. Hierdoor konden Fugro’s eigen
ervaren en professionele medewerkers blijven behouden. Fugro werkt voornamelijk met lokale werknemers en maakt weinig gebruik van ‘expatriates’. Deze werkwijze geeft flexibiliteit om de bezetting daar waar nodig aan te
passen aan gewijzigde marktomstandigheden zoals in 2009 op een aantal plaatsen duidelijk noodzakelijk was.
Ondanks het wereldwijde tekort aan specialisten is Fugro succesvol in het aantrekken van ervaren en professionele medewerkers. In toenemende mate wordt dit ook wereldwijd gecoördineerd. Redenen voor het succesvol kunnen aantrekken van medewerkers zijn onder meer de wereldwijde spreiding van de activiteiten en de mogelijkheden die Fugro kan bieden aan innovatieve en onder nemende werknemers.


reactie XEA.nl
Fugro moet de tering naar de nering zetten en dat zal in de koers te zien zijn.
tijd 09.29
EUR 43,81 -98ct