Als gevolg van een verstoorde energiebalans kunnen sporters te maken krijgen met een energietekort of het syndroom RED-S. Dat tekort kan niet alleen leiden tot vermoeidheid, maar ook tot immunologische reacties of trage botgroei. Sportartsen moeten daarom alert zijn op energietekorten.

Het syndroom RED-S (Relative Energy Deficiency in Sport) is een relatief nieuwe term, schrijf vakblad Nutrinews in een artikel over dit syndroom. Bij RED-S is sprake van een verminderd fysiologisch functioneren ten gevolge van een relatief energietekort bij sporters. Een te lage energiebeschikbaarheid (LEA) is de belangrijkste oorzaak.

Lichaamsprocessen
Het lichaam heeft niet alleen energie nodig voor fysieke activiteiten als sport, maar ook voor diverse lichaamsprocessen zoals groei en celvernieuwing. Daarvoor is een een bepaalde hoeveelheid energie nodig: de energiebeschikbaarheid (EA). Voor gezonde vrouwen is die EA meestal rond de 45 kcal (188 kJ) per kg vetvrije massa per dag. Een EA van minder de 30 kcal (125 kJ) per kg vetvrije massa per dag wordt als drempelwaarde beschouwd.

Omdat energie-inname via het voedsel gebeurt, kun je de oorzaak voor een te lage EA (LEA) zoeken in een ontoereikende voeding, of een te zware trainingsbelasting in combinatie met weinig aandacht voor herstel. Een LEA kan ontstaan wanneer sporters met eetstoornissen te kampen hebben of wanneer ze bij duursporten niet genoeg energie en voedingsstoffen opnemen.

Energietekorten
Energietekorten komen zowel bij mannen als vrouwen voor. Omat een chronisch energietekort de hormoonbalans kan verstoren, kan dit invloed hebben op bijvoorbeeld de voortplanting. Bij vrouwen kan de menstruatie wegblijven, bij mannen kan het leiden tot lagere testosteronwaarden, wat weer kan leiden tot een verminderd libido, onvruchtbaarheid of osteoporose. Bij tieners kan een energietekort een vertraagde groei of een vertraagde ontwikkeling van de botten tot gevolg hebben.

Energietekorten komen bij sommige sporten vaker voor. Nutrinews noemt als voorbeelden kunstschaatsen, dansen, turnen, gevechtsporten, sporten met diverse gewichtsklassen en alpineskiën. Het is daarom belangrijk dat sportartsen en coaches alert zijn op de symptomen van het syndroom RED-S. Uit het artikel blijkt minder dan 50% van de sportartsen, -kinesisten en -coaches de symptomen herkennen.

Adviezen
In het artikel worden enkele tips genoemd om RED-S te voorkomen, zoals het vermijden van strenge diëten. Je kunt de energie-inname het beste spreiden over de hele dag. Het is zinvol om te kiezen voor voedingsmiddelen met een lage energiedensiteit. Verder moet je de inname van energierijke dranken beperken, net als vetrijke diëten of eenzijdige diëten waaruit bepaalde voedingsmiddelen volledig worden geschrapt.