Arjen en Winny van Buuren hebben een gemengd biologisch bedrijf van 80 hectare in het Gelderse Lochem. Zij zorgen goed voor de bodem, werken natuurinclusief en sluiten zo veel mogelijk de kringloop. “We zijn geen blauwdruk, want ieder bedrijf is anders. Maar we willen wel inspireren hoe het ook kan.”
“Ik maak me geen enkele zorgen over onze stikstofuitstoot”, stelt Arjen, “we houden onze koeien zeer extensief.” Op het bedrijf zijn er 60 stuks vleesvee inclusief jongvee op 50 hectare kruidenrijk grasland. “We hebben veel structuur in ons gras. Ze doen het er prima op, ook omdat we hebben gekozen voor robuuste rassen.” Arjen heeft Brandrode runderen en een klein koppel Lakenvelders.

De dieren gaan vroeg in het jaar het land op en pas diep in de herfst weer op stal. Er wordt laat gemaaid, meestal pas in half juni. Door de koeien lang in de wei te houden, is er minder ammoniakuitstoot door vermenging van vaste mest met urine. In de winter verblijven de dieren in de potstal, de mest wordt omgezet met maaisel uit natuurgraslanden en gaat daarna op het bouwland.

Mooi gewas
Het akkerbouwgedeelte van het bedrijf heeft een bouwplan met zo’n 85% granen, daarnaast wat aardappelen en groenteteelt. Arjens uitleg over deze keuze is in eerste instantie kort maar krachtig: “Ik vind graan gewoon een mooi gewas.” Maar er is natuurlijk meer. “Granen zijn goed voor de organische stof in de bodem en voor de biodiversiteit.” Arjen kiest voor veel verschillende granen, het bouwplan varieert van 1 op 15 tot 1 op 20. “Ik kies het liefst oude rassen, zoals Utrechts blauwe, rode en zwarte emmer. Dat zijn robuuste rassen.”

Een andere overweging is dat graan de mogelijkheid biedt om de bodem zoveel mogelijk met rust te laten. “Ik doe nauwelijks aan grondbewerking. Ik zaai en kom pas weer op het land bij de oogst. Ploegen doe ik zo min mogelijk, als ik het doe dan met een ecoploeg die maar 10 cm diep gaat. Beregenen en onkruidbeheersing doe ik al helemaal niet.”

Insectenrijk
Geen onkruidbeheersing betekent dat Arjen de grond jaarrond bedekt houdt en zo zorgt voor veel insecten die helpen bij de plaagdierbestrijding. Bloeiende akkerranden, strokenteelt en mengteelt zorgen voor percelen vol insecten. Bij het inzaaien voor mengteelt gebruikt Arjen een zaaimachine die in één werkgang op twee verschillende diepten kan zaaien, zodat de bodem zo min mogelijk wordt belast. “Als mengteelt doe ik bijvoorbeeld tarwe met veldboon en lupine met gerst.”

Afzet in eigen hand
Arjen en Winny pachten de landbouwpercelen bij Landgoed Velhorst van Natuurmonumenten. “En nee, we zitten hier niet op een koopje. We betalen de normale regiopacht voor ons land, het erf en de gebouwen”, legt Arjen uit. Ook zijn er geen subsidies voor het laat maaien en nauwelijks voor de bloeiende akkerranden. Het is eenvoudigweg onderdeel van de bedrijfsstrategie.

Dat boeren op deze manier haalbaar is, komt doordat Arjen en Winny de afzet in eigen hand hebben. “We vragen onze eigen prijs: de kostprijs plus een arbeidsvergoeding.” Veel van de granen vinden als meel hun weg naar biologische bakkers, restaurants en webshops. Andere producten zoals pasta, bier, koolzaadolie, bloem, muesli en vlees wordt via biowinkels en de eigen webshop verkocht.

“Iedereen is welkom”
Arjen beseft heel goed dat zijn manier van boeren niet voor iedereen is weggelegd. “Wij hadden het voordeel dat wij hier zonder al te veel financiële last instapten. Dat maakt het absoluut makkelijker. Ik snap dat je kiest voor salderende rooigewassen als je grote financiële verplichtingen hebt. En zit je op dure grond… kies dan maar eens voor een bloeiende akkerrand van 9 meter.” Vastberaden: “Maar ik wil anderen wél inspireren hoe het ook kan.”

Daarom ontvangen Arjen en Winny vrijwel wekelijks belangstellenden op het bedrijf, variërend van boeren tot scholen en overheden. “We vertellen graag ons verhaal, iedereen is hier welkom.” Inspireren en adviseren doet Arjen ook via de adviesraad van het Louis Bolk Instituut, waarin hij zitting heeft. En hij verzorgt de minor ‘biologische landbouw’ bij Aeres Hogeschool Dronten. Elk jaar zijn er zo’n 10 tot 20 studenten in de minor. Zij oriënteren zich op hun toekomst en zijn nieuwsgierig of biologische landbouw daarin past. Arjen: “Ik laat ze graag zien wat er mogelijk is.”

Bodem is de sleutel
Uitgangspunt op het bedrijf is een gezonde bodem. “We voeden het bodemleven, vooral de schimmelsoort mycorrhiza. Als je dat doet, is mijn ervaring dat je gezonde gewassen en dieren hebt.”

Arjen haalt met zijn granen een opbrengst van 5 tot 6 ton per hectare. “Dat is voor ons prima, omdat we een hogere prijs vragen. Maar minstens zo belangrijk is een goede kwaliteit.” Dat laatste is bijvoorbeeld nodig voor het tarwemeel dat Arjen en Winny jaarrond leveren aan een biologische bakker in Zutphen. “Die kwaliteit leveren we met een hoog eiwitgehalte in de korrel, 15 tot 16%.”

Arjen zaait tarwe in mengteelt met een vlinderbloemige. Hij legt uit: “We zaaien de tarwe wat dunner, zodat de vlinderbloemige en akkerkruiden zoals korenbloem en klaproos de ruimte krijgen. De tarwe neemt de bodemvoorraad stikstof op, de vlinderbloemige doet dat vanuit de lucht.” En dat werkt, ook voor een kwalitatief goede korrel is de bodem de sleutel. Samen met mengteelt en ruimte voor akkerkruiden.

lees meer op
https://groenkennisnet.nl/nieuwsitem/extensief-gemengd-biologisch-als-inspiratie