De droge zomer van 2018 maakte voor Vlaamse boeren en tuinders duidelijk dat waterschaarste een risico is. Het Vlaamse actieplan voor waterbeheer bereidt de sector voor op periodes van droogte of wateroverlast.

In Vlaanderen is er per persoon jaarlijks tussen de 1100 en 1700 m³ water beschikbaar. Dat is relatief weinig, schrijft vakblad Boer&Tuinder in het dossier over Boeren bij waterschaarste. Voor de land- en tuinbouw en de agrovoederindustrie die jaarlijks 118 miljoen m³ water verbruikt (16% van het totale waterverbruik) werd de waterschaarste in de droge zomer van 2018 nijpend. Na de zomer erkende de overheid het hele Vlaamse grondgebied als landbouwramp. Boeren konden een schadevergoeding aanvragen van maximaal € 62.400.

Actieplan
Om de sector voor de toekomst voor te bereiden op langdurige periodes van droogte of wateroverlast werd in november het actieplan ‘Water voor land- en tuinbouw 2019-2023’ gepresenteerd. Dat plan bestaat uit vijf actiedomeinen. Zo worden boeren gestimuleerd naar alternatieve waterbronnen te zoeken en het water efficiënter te gebruiken. Voor innovaties gericht op efficiënt watergebruik stelt de overheid investeringssubsidies beschikbaar. Kennisontwikkeling is een derde actiedomein. Dat kan gaan over kennis over droogteresistente gewassen, bodemkwaliteit of irrigatietechnieken. Daarnaast is werken aan bewustwording een belangrijk onderdeel in het plan.

Vakblad Boer&Tuinder besteedt in het dossier aandacht aan twee studiedagen die rond dit thema georganiseerd zijn. In de studiedag 'Hoe boeren bij waterschaarste' stond integraal waterbeheer centraal. Je moet water beschouwen als grondstof, vindt Jan Vandecavey, directeur van de dienst Waterlopen van de provincie West-Vlaanderen. Hij vindt dat de waterbeheerders op termijn zelf in al het benodigde water moet kunnen voorzien. In het artikel worden verschillende mogelijkheden genoemd.

Tips voor boeren
Voor boeren komt het vakblad met een vijftal tips. Voer een wateraudit uit, is een tip. Zo'n wateraudit geeft inzicht in de waterstromen op het bedrijf en laat mogelijkheden zien om water te besparen of alternatieve waterbronnen in te zetten. Andere tips zijn om zuinig om te gaan met water, water waar mogelijk opnieuw te gebruiken en alternatieven te zoeken voor grond- en leidingwater. Daarnaast wordt boeren aangeraden te kijken wat hoe zij de van de subsidiemogelijkheden geburik kunnen maken.

Druppelirrigatie
In een tweede artikel staat druppelirrigatie centraal als voorbeeld van een manier om zuinig met water om te gaan. Met druppelirrigatie kun je het waterverbruik verminderen en tegelijkertijd een betere opbrengst van groenten en aardappelen halen. Soms kun je de opbrengst wel verdubbelen.

Voordelen van druppelirrigatie in vergelijking met andere irrigatie zijn dat je minder energie nodig hebt, een lager water- en meststoffenverbruik hebt en een betere werkverdeling krijgt. Maar als je werkt met water van slechte kwaliteit, bijvoorbeeld omdat er veel ijzer in het water zit, kan het ook tot problemen leiden als de druppelarmen verstopt raken.